Home News Forum Kijk/Luister Sample Sets Vergelijk Benodigdheden Foto's Links Downloads Over ons

 

Zelfbouw klavieren Henri

Toon actieve onderwerpen


Berichten: 174

Geregistreerd: 16 feb 2011 13:37

Bericht 07 dec 2015 22:35

Zelfbouw klavieren Henri

Alweer een paar jaar geleden werd ik enthousiast gemaakt door mede forumgebruikers die zelf hun klavieren bouwden. Toen ben ik ook gestart met een ontwerp, maar kwam er algauw achter dat er bij mij bepaalde complicaties voordeden waardoor het echt een eigen ontwerp moest worden.
Om een voorbeeld te noemen: Mijn bakstukken zijn geïntegreerd in het orgel en zitten helemaal vast. De klavieren moeten dus als een lade erin geschoven kunnen worden. Dat heeft consequenties voor de onderste drie en bovenste drie toetsen, omdat die bij indrukken tegen het bovenliggende raamwerk stoten zijn deze taps afgezaagd.
Ook de ruitertjes in het midden moesten om deze reden verzonken worden (omdat ik daar te laat achter kwam, heb ik die in een later stadium allemaal een voor een uitgehakt)
In het begin heb ik wat geëxperimenteerd met staartklavieren, maar kwam niet tot een bevredigend resultaat: de toetsaanslag voelde niet “mechanisch” genoeg aan, en ook maakten de benodigde veren wat bijgeluiden. Daarom ben ik halverwege omgeschakeld naar balansklavieren. Het scharnierpunt van de toets zit in het midden.
Het drukpunt is gerealiseerd door in de achterzijde van iedere toets een stelschroefje te maken die vlak boven een klein magneetje zweeft. De druk kun je dus eenvoudig instellen.
Het raamwerk is van massief eiken gemaakt net als de rest van de orgelkast. De toetsen zijn uit een oude grenen tafel gemaakt: eerst planken maken, frontlat ervoor lijmen, Eiken fineer 2.5mm op de toetsen lijmen. Daarna de toetsen loszagen en schuren. Vooral veel schuren om ervoor te zorgen dat alles voldoende vrijloopt.
De boventoetsen heb ik gemaakt uit beuken latten van 12x12mm. Deze zijn vanaf de onderzijde op de toetsen geschroefd.
De afwerking van de ondertoetsen is gedaan met Cetabever beits Ebbenkleur. Dat is niet zo’n goede keus geweest, want het slijt er nogal makkelijk af. De boventoetsen heb ik met Osmo hardwax behandeld net als de rest van de kast.
Hieronder wat foto’s en tekeningen.

IMG_20151006_213410.jpg

IMG_20151006_213836.jpg


samenstelling1.jpg

samenstelling2.jpg
Je hebt geen permissies om de bijlage(n)) in dit bericht te zien.
Laatst bijgewerkt door Henri op 07 dec 2015 22:45, in totaal 1 keer bewerkt.
Vr. groet,
Henri

Berichten: 174

Geregistreerd: 16 feb 2011 13:37

Bericht 07 dec 2015 22:42

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Van de tekeningetjes is de rechterzijde weggevallen. Als je de afbeelding opent zie je hem wel helemaal.
Vr. groet,
Henri

Berichten: 174

Geregistreerd: 16 feb 2011 13:37

Bericht 07 dec 2015 22:50

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Nog wat foto's

IMG_20151006_214143.jpg

IMG_20151006_213634.jpg

IMG_20151006_213715.jpg
Je hebt geen permissies om de bijlage(n)) in dit bericht te zien.
Vr. groet,
Henri
Avatar gebruiker

Berichten: 312

Geregistreerd: 12 feb 2014 18:08

Woonplaats: Waarder

Bericht 08 dec 2015 00:53

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Vakwerk hoor. Mijn bewondering. Heb je bij een orgelbouwer gewerkt ?
Als leek heb ik nog een paar vragen. Kun je in plaats van dat loodblokje ook een smal stuk ijzer maar dan van groter formaat gebruiken? Ik begrijp dat je massa moet hebben anders speelt het niet lekker.
Kun je in plaats van magneten ook spiraal veertjes gebruiken zoals je die in een piano aantreft ? Die zou je dan aan een in hoogte verstelbaar stalen profiel kunnen bevestigen, dat lijkt me wel sneller afstellen dan tig schroefjes draaien toch ? Maar misschien kan het wel niet, anders trillen ze in resonantie mee. Of een dempend materiaal in of om het veertje doen.
Welke lak is het beste slijtvast ? Eerst op kleur brengen en dan in de parket lak ?
Vriendelijke groet, Marius

Zeer tevreden GrandOrgue gebruiker op Johannus Rembrandt 375 orgel

Berichten: 174

Geregistreerd: 16 feb 2011 13:37

Bericht 08 dec 2015 09:10

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Marius55 schreef:Vakwerk hoor. Mijn bewondering. Heb je bij een orgelbouwer gewerkt ?
Als leek heb ik nog een paar vragen. Kun je in plaats van dat loodblokje ook een smal stuk ijzer maar dan van groter formaat gebruiken? Ik begrijp dat je massa moet hebben anders speelt het niet lekker.
Kun je in plaats van magneten ook spiraal veertjes gebruiken zoals je die in een piano aantreft ? Die zou je dan aan een in hoogte verstelbaar stalen profiel kunnen bevestigen, dat lijkt me wel sneller afstellen dan tig schroefjes draaien toch ? Maar misschien kan het wel niet, anders trillen ze in resonantie mee. Of een dempend materiaal in of om het veertje doen.
Welke lak is het beste slijtvast ? Eerst op kleur brengen en dan in de parket lak ?

Dank je wel Marinus, nee ik zit niet in het vak. Het is gewoon een leuke hobby net als orgelspelen :) .
Voor de loodblokjes heb je maar beperkte ruimte beschikbaar. Het moet ook nog vrij langs elkaar heen bewegen. Toevallig had ik nog een stuk liggen vanwege een verbouwing in de gevel. Lood laat zich makkelijk knippen en vouwen. Staal is weer veel harder.

Het idee van de magneten heb ik opgedaan op de HW-dag in Dordrecht waar die duitse organist aanwezig was. Hij had ook een stukje klavier bij zich en vertelde dat het drukpunt werd gemaakt met magneten.
Het voordeel van magneten is dat als de afstand maar iets groter wordt, de aantrekkingskracht heel snel afneemt.
Als de schroefjes afgesteld zijn hoef je er niet veel meer aan te doen. Alleen een beetje met de wisseling van de seizoenen wat corrigeren.
Vr. groet,
Henri

Berichten: 174

Geregistreerd: 16 feb 2011 13:37

Bericht 08 dec 2015 09:18

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Jan Wim schreef:er is niet een lak slijt bestendig, tegen de graaiende HW vingers ;)


een orgelbouwer lakt zijn klavieren dan ook niet, maar deze worden gepolijst met pasta

ik zelf heb het veren systeem van Jaco Patijn gehanteerd en dit werkt bijzonder goed en soepel, en is makkelijk af te stellen
de veer zit dan achter de staart, en zo heb je het volledige gevoel van de toets.
als ik klaar ben met het koppel systeem zal ik t.z.t wel wat foto's plaatsen.

gr

JW

Het zou een soort beits moeten zijn die dieper in het hout trekt, ik weet niet of dat bestaat.

Inderdaad Jan Wim, het drukpunt kun je waarschijnlijk ook op andere manieren realiseren. Ik ben benieuwd naar jouw oplossing.
Alleen had ik de plank voor de toetsen al gezaagd toen ik er achter kwam dat de staart-oplossing (bij mij) minder goed uitpakte. :oops:
Vr. groet,
Henri

Berichten: 369

Geregistreerd: 12 dec 2014 14:23

Woonplaats: Zetten

Bericht 08 dec 2015 09:44

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Boeiend hoor! De slijtende lak geeft ook wel weer een indruk van ouderdom, kan ook z'n charmes hebben.

Berichten: 174

Geregistreerd: 16 feb 2011 13:37

Bericht 08 dec 2015 13:55

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Ja inderdaad, het ziet er 'goed gebruikt' uit.
Het laat ook zien dat het onderklavier het meest gebruikt wordt, en dan ook nog in het midden. Dat zal bij de meesten wel zo zijn, maar hier is het proefondervindelijk vast gesteld. ;)
Ik vraag me af of misschien een behandeling met politoeren de kleur dieper in het hout trekt. Tips zijn uiteraard welkom.
Vr. groet,
Henri

Berichten: 102

Geregistreerd: 04 maart 2011 13:13

Bericht 08 dec 2015 14:59

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Hallo Henri,

Leuk dat je ook zelf klavieren gemaakt heb. Ziet er mooi uit.

Kan je nog wat details voor je druk punt bepaling aangeven? Hoe is de lengte verhouding van je toeten voor en na het scharnierpunt, Het gewicht van loden gewichten en de houdkracht van de gebruikte magneten.

Misschien heb je aan de volgen links wat voor de afwerking van je toetsen
http://www.politoeren.com/contents/nl/d2_politoer.html en http://www.hout-olie.nl/contents/nl/d42 ... ellen.html

Ik heb mijn registerknoppen met de waterbeits op kleur gebracht en daarna met de tung olie afgewerkt. Deze olie niet te dik en te veel er opzetten en na een tijdje in te laten werken deze goed oppoetsen of behandelen met een katoenen polijst schijf.

Ik gebruikt dit nu ruim een jaar en het blijft goed. Het mooie van deze produkten is dat het een heel natuurlijke uitstraling heeft een ook een mooie tekening van het hout geeft.
Ik heb de olie ook op mijn houten bakstukken gebruikt als je op de foto's kijkt die ik toen geplaatst heb kan je een indruk krijgen.


Groeten Klaas Twigt





I
Avatar gebruiker

Berichten: 298

Geregistreerd: 13 nov 2013 21:59

Woonplaats: Hendrik Ido Ambacht

Bericht 08 dec 2015 15:02

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Dag Henri,

Het ziet er allemaal erg mooi en uitdagend uit! Dit blijft ook mijn wens, om zelf eens klavieren te maken.
Het lijkt me -na veel up en downs waarschijnlijk- veel voldoening geven.

Wat me wel opvalt, als ik goed naar je foto's kijk, is je voorliefde voor de toonsoort G.
Tenminste, dat leid ik af aan het slijtpatroon van de beitst op de toetsen.
Op g1 zit namelijk vrijwel geen beitst meer!

Nogmaals bedankt voor het delen van je werkstuk. Erg interessant!

Met vriendelijke groet,

David

Berichten: 174

Geregistreerd: 16 feb 2011 13:37

Bericht 09 dec 2015 22:51

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Dag Klaas,

Leuk dat je reageert. Uiteindelijk was jouw eerste bouwverslag voor mij (en anderen) de aanleiding om ook aan klavierenbouw te beginnen.

De toetsen zijn totaal 38cm lang, draaipunt zit precies in het midden.
De stelschroefjes zitten op 8mm vanaf de achterzijde. Ze zweven boven de magneetjes. Die zijn overigens van verschillende afmetingen: rond 5x1mm en vierkant 5x2mm. Die had ik nog nog op voorraad. Het verrassende is eigenlijk dat de grootte van de magneten niet uitmaakt, je regelt de toetsdruk met het stelschroefje.

De loden gewichtjes van de ondertoetsen zijn 38g, van de boventoetsen ca24. op deze manier kreeg ik een gelijkmatig touche.
De gewichtjes heb ik zover mogelijk naar achteren geplaatst, vlak voor de achterlat van het frame.

Bedankt voor de tips voor de afwerking. Dringt die waterbeits ook echt de diepte in? Ik denk dat ik het maar eens ga proberen hiermee, voor de prijs hoef ik het iig niet te laten.
Vr. groet,
Henri

Berichten: 174

Geregistreerd: 16 feb 2011 13:37

Bericht 09 dec 2015 23:19

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Dag David,

Ja het eindresultaat telt, zullen we maar zeggen.
Het is een ingewikkeld proces, klavieren maken als je dat nooit hebt gedaan.
Het is een kwestie van prototype bouwen zeg maar:
-Gebruik maken van ervaring van anderen, maar jouw specifieke situatie vraagt om andere oplossingen.
-Het resultaat van een eerste ontwerp blijft achter bij de verwachtingen die je ervan hebt.
Uiteindelijk heb ik er wel drie jaar over gedaan (vanaf begin tot spelen zeg maar), waarbij het halverwege meer dan een jaar heeft stil gelegen omdat ik niet wist hoe bepaalde problemen opgelost moesten worden.
Wat bij mij ook een rol speelde: er stond geen tijdsdruk achter omdat ik 'gewone klavieren' had en kon spelen.

Het idee van de magneetjes heb ik opgedaan op de HW dag in Dordrecht destijds. Daar was een Duitse organist met een stukje klavier, en maakte daar reclame voor. Hij vertelde mij toen dat dat met magneten werkte.

Maar laat je niet afschrikken! gewoon beginnen. Als je een meubel kunt maken, kun je ook klavieren maken.

Leuke analyse van het slijtagebeeld!
Kun je daar ook in meenemen dat ik met de 2e en 3e vingers het beste kan 'krabbelen'? :D
En als je een keer in de buurt bent kom je gerust even voelen hoor!
Vr. groet,
Henri

Berichten: 98

Geregistreerd: 06 maart 2014 12:00

Woonplaats: Capelle aan den ijssel

Bericht 09 dec 2015 23:39

Re: Zelfbouw klavieren Henri

David Peekstok schreef:Dag Henri,

Het ziet er allemaal erg mooi en uitdagend uit! Dit blijft ook mijn wens, om zelf eens klavieren te maken.
Het lijkt me -na veel up en downs waarschijnlijk- veel voldoening geven.

Wat me wel opvalt, als ik goed naar je foto's kijk, is je voorliefde voor de toonsoort G.
Tenminste, dat leid ik af aan het slijtpatroon van de beitst op de toetsen.
Op g1 zit namelijk vrijwel geen beitst meer!

Nogmaals bedankt voor het delen van je werkstuk. Erg interessant!

Met vriendelijke groet,

David


Vergeet ook niet dat er veel leerlingen zijn die ook gretig mee hebben gekrabbeld en nog steeds doen (Zoals ik) :D
Avatar gebruiker

Berichten: 359

Geregistreerd: 08 feb 2011 10:43

Woonplaats: Wapenveld

Bericht 10 dec 2015 01:03

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Dag Henri,

Leuk dat je de uitdaging om je eigen klavieren te maken niet uit de weg ging.
Klavieren maken is een behoorlijke klus en er komt veel kreativiteit aan te pas.
Nog een paar tips waar jij en andere zelfbouwers gebruik van zouden kunnen maken.
De door jouw gemaakte balans klavieren met contragewicht werden veelal in pneumatisch orgels gebruikt.
Belangrijk is bij dit soort klavieren om vroegtijdige slijtage van het scharnierpunt tegen te gaan een smal latje met aan de onderzijde een strookje vilt (2 - 3mm dik) in de lengte richting over de balansstiften te plaatsen.
Door de massa van het contragewicht kunnen de toetsen bij vurig spel van achter gemakkelijk te ver doorslaan, hierdoor kan de toets zich omhoog werken bij de balansstift en niet uit zichzelf terugvallen of door te veel schuiven speling veroorzaken.
Deze druklat (in de orgelbouw nog regelmatig toegepast bij balansklavieren ) wordt op diverse plaatsen met hele dunne schroeven tussen de toetsen door op de balansbalk vastgezet. ( bij de toetsen plaatselijk iets meer ruimte maken)
Er is ook nog een andere methode om eiken toetsbeleg te donker te maken, het ouderwetse "roken" .
Dit is een éénvoudige manier, gewoon alles wat je donkerder wilt maken in een grote plastic zak stoppen en een bakje met sterke ammoniak er bij dan goed afsluiten.
Na een aantal uren (afhankelijk van de temperatuur) is alles mooi egaal gekleurd en de houtvezel is niet opgezet zoals bij het gebruik van beits, ook belangrijk het ammoniakgas dringt diep door en de kopse kanten zijn veel natuurlijker!

Alle klavierbouwers nog veel succes, mail gerust als je meer wil weten.

Met vriendelijke groeten,

Jaap Patijn
Met vriendelijke groet,

Jaap Patijn

Berichten: 174

Geregistreerd: 16 feb 2011 13:37

Bericht 10 dec 2015 14:07

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Dag Jaap,

Dat van die druklatten heb ik ook aan gedacht, want dat opwippen treedt inderdaad op.
Ik houd het nu in de hand door een stuk D-rubber onder het bovenliggende klavier te plakken.
Probleem voor de lat is dat dat weer boven de toetsen uitsteekt, dan krijg ik de klavieren er niet meer ingeschoven.
Een mogelijke oplossing is dan om een zaagsleuf te maken net achter de 'ruitertjes' waar een stalen draad van 1-2mm ingelegd kan worden.
Deze draad kun je dan ook weer naar beneden vastzetten.

Dat van het 'roken' vind ik een leuke techniek, ga ik zeker uitproberen.
Ik zal dan wel de schroefjes en loodjes erafhalen want anders wordt e.e.a. aangetast door het amonia denk ik.
Ook de beits die er nu op zit zal eerst verwijderd moeten worden.

Al met al ideeën genoeg, ik zal me niet vervelen in de kerstvakantie :)
Vr. groet,
Henri
Avatar gebruiker

Berichten: 97

Geregistreerd: 07 jul 2012 15:20

Woonplaats: Waarder (ZH)

Bericht 11 dec 2015 16:14

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Mooi zeg!

Spelen op dergelijke klavieren geeft wel een solide gevoel lijkt me :)

t.z.t. wil ik dit ook gaan doen (heb een cnc-portaalfrees gebouwd, dus die kan mooi aan de slag gezet worden straks).
Met vriendelijke groet,

Jan Barend
2 klaviers inbouworgel, pedaal, midi 128 interface, i7-6700K, 32 GB Ram, M2-SSD, Emu 0404, Hauptwerk Advanced, Dom Utrecht Sampleset.

Berichten: 566

Geregistreerd: 03 feb 2011 21:12

Bericht 14 dec 2015 22:19

Re: Zelfbouw klavieren Henri

JacoP schreef:Er is ook nog een andere methode om eiken toetsbeleg te donker te maken, het ouderwetse "roken" .
Dit is een éénvoudige manier, gewoon alles wat je donkerder wilt maken in een grote plastic zak stoppen en een bakje met sterke ammoniak er bij dan goed afsluiten.
Na een aantal uren (afhankelijk van de temperatuur) is alles mooi egaal gekleurd en de houtvezel is niet opgezet zoals bij het gebruik van beits, ook belangrijk het ammoniakgas dringt diep door en de kopse kanten zijn veel natuurlijker!

Jaap Patijn


Hierbij een plaatje van "gerookt" eiken:
Je hebt geen permissies om de bijlage(n)) in dit bericht te zien.

Berichten: 174

Geregistreerd: 16 feb 2011 13:37

Bericht 31 dec 2015 15:13

Re: Zelfbouw klavieren Henri

Ik ben bezig om de klavieren te 'roken'.
Nu vraag ik me af of ik dat gerookte hout nog moet behandelen met olie ofzo.
Ik ben bang dat er plekken opkomen van vette vingers.

Bestaat dat gevaar? en welke blanke afwerking zal dan het beste zijn?
Vr. groet,
Henri

Keer terug naar Speeltafels (o.a. bouw)

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 9 gasten




cron
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group.
Designed by ST Software for PTF. phpBB.nl Vertaling

 

Copyright (c) 2008 PCorgan.com. All rights reserved. Mail: info@PCorgan.com