Pagina 1 van 2

Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 05 aug 2016 19:55
door JacoP
Omdat de kunststof klavieren van mijn orgel door onbekende oorzaak aan de bovenzijde uitslijten start ik met het maken van twee nieuwe klavieren.
Dit project heeft geen haast omdat er op de bestaande klavieren nog te spelen valt.

Tijdens mijn werkzaamheden heb ik vele klavieren gemaakt en gerestaureerd dus genoeg ervaring, maar ik bedenk graag éénvoudige alternatieve oplossingen.
Dus wordt het nu een nieuwe manier van klavier maken!

Het verschil met de traditionele werkwijze is dat de fixatie en de toetsdruk per toets door magneten wordt gedaan en er is geen afregeling van de toetswerking nodig.
De ondertoets bestaat uit twee delen, het voorste deel is een massieve hardhouten strip van 8mm dik (in mijn geval palisander wat ik nog op voorraad had) gelijmt op het achterste deel.
De boventoets bestaat ook uit twee delen maar alle toetsen hebben hetzelfde achterdeel.
Door deze werkwijze worden er dus geen toetsen op een klavierdeling uit planken gezaagd en geen gedoe met achterstiften, veertjes en sleufjes frezen voor de voorstiften!

Met vriendelijke groet,

Jaap Patijn

Door de meegestuurde foto’s van tekeningen laat ik zien hoe het er uit gaat zien.
De werkwijze is simpel, maar moet voor een mooi eind resultaat wel netjes en maatvast gebeuren.

Voor mensen die ook op deze wijze hun klavieren willen maken is er aanvullende informatie over de werkwijze.

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 05 aug 2016 21:28
door Fokko
Mooie innovatie, Jaap!
Ik ben benieuwd hoe het uiteindelijk functioneert en speelt.
En lees ik de tekening zo goed dat de klavieren ook mechanisch koppelbaar zijn ?

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 05 aug 2016 22:13
door JacoP
Dag Fokko,

Hier had ik mij nog niet aan gedacht, maar met wat aanpassingen zou dat mogelijk zijn, alleen voor mijzelf heb ik geen behoefte aan een manuaalkoppel!
Bedankt voor je compliment, als de klavieren klaar zijn laat ik het weten, dan mag je ze komen proberen.

Met vriendelijke groet,

Jaap Patijn

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 05 aug 2016 22:17
door Klaas Twigt
Hallo Jaap,

Mooi bedacht zo met de magneten in plaats van de veertjes en stiften. Scheelt een hoop werk.

Ik ben wel benieuwd hoe je de magnaten positioneert. Het luistert toch best wel heel nauw dat de gaatjes allemaal recht boven elkaar zitten en en eve diep zijn.

Krijgt je bij de boven elkaar liggende magneten geen kontakt geluid. bij het terug komen van de toetst in de rust stand?


Groeten, Klaas Twigt

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 05 aug 2016 23:12
door JacoP
Dag Klaas,

Voor het boren gebruik ik een kolomboormachine.
De diepte van de gaten voor de magneten zijn een fractie meer dan de magneetlengte, ze liggen net onder de rand, waardoor er geen fysiek contact is tussen de magneten.
Als blijkt dat bij het terug komen van de toetsen nog storende geluiden onstaan, dan gebruik ik een klein vilt kussentje.
Het positioneren van de magneten is niet moeilijk, even een hulpstukje maken van metaal met de magneetgatjes in lijn zeer nauwkeurig in het ijzer geboord en dit centreren boven de hartlijn en de boormal is klaar!
Als het niet duidelijk is wil ik er wel een tekening van maken.
Wil je bij werkzaamheden met een grote herhalingsfactor precies blijven werken, altijd een mal of hulpstukje maken, heb ik mijn hele leven gedaan en werkt uitstekend!

Met vriendelijke groet,

Jaap Patijn

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 05 aug 2016 23:58
door Marc
Dag Jaap,

Dit is opnieuw een schitterend idee, ik had vorige zaterdag het geluk om alles bij jou thuis te komen bekijken.
Ik heb een voorontwerp gezien van je klavieren en ik heb vastgesteld dat het goed functioneert.
In de toekomst zal ik proberen om ook zo'n klavieren te maken. Maar eerst begin ik met het pedaal.

Mvg

Marc

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 31 okt 2016 21:25
door JacoP
Belangrijke aanpassing in het bouwplan.

Tijdens het zoeken naar een éénvoudige oplossing voor het contactsysteem heb ik een aantal veranderingen in het bouwplan aangebracht.
De geleidingsstift zit niet meer gefixeerd in de bodemplaat maar in de onderkant van de toetsen, terwijl in de bodemplaat sleufjes worden gefreest(volledig er doorheen) op de hartlijnen van de klavierdeling.
Aan de bovenzijde wordt aan beide kanten een strookje kernlaken (5mm breedt 1 mm dik) geplakt.
In de onderkant van de messing geleidingsstift van 3mm wordt een gaatje geboord van 2mm en 2mm diep voor een magneetje.
In de onderzijde wordt een een groef gefreest voor de verdiepte montage van strips met reedcontacten.
Boven op de bodemplaat achter de groeven een latje van 4 x 4mm met doorvoergaatje op hartdeling en achter dit latje de benodigde flatcable.
Zie tekening.

Met vriendelijke groet,

Jaap Patijn

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 01 nov 2016 23:34
door Henri
Ik vind het altijd interessant om naar jouw vernieuwende ontwerpen te kijken, Heel leuk!
Maar nu heb ik toch een vraag:
Hoe wordt nu de dwarsstabiliteit van de ondertoetsen geborgd?
Ben je niet bang dat als de getekende C-toets aan de rechterzijde wordt ingedrukt, de toets de neiging heeft om weg te kantelen?

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 02 nov 2016 00:36
door JacoP
Dag Henri,

Bedankt voor je interesse, fijn je belangstelling voor vernieuwingen!
De dwarsstabiliteit is prima, de vier gebruikte magneten per toets zijn behoorlijk sterk om voldoende toetsdruk en fixatie te krijgen.
Of de toetsen ook kantelen heb ik uitvoerig getest, niet alleen de vertikale kracht maar ook de zijwaartse kracht voorkomt dit. (de magneten zitten onderling vrij dicht naast elkaar)
Bij traditionele klavieren worden ook vaak de voorste geleidingsstiften op één rij geplaatst en bevindt zich bij een aantal toetsen dus ook asymmetrisch ter hoogte van de halftonen, hierbij moet alleen de achterstiften stabiliteit geven.

Met vriendelijke groet,

Jaap Patijn

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 15 nov 2016 11:34
door JacoP
Van elk idee maak ik altijd een testversie, ook ideaal om te laten zien aan mensen die niet zo goed zijn in tekening lezen.
Hierbij aantal foto's van een testmodel op ware grote gemaakt van aanwezig materiaal.
De toets is gemaakt van wénge en de boventoets van eiken, deze houtsoorten ga ik voor mijn eigen klavieren ook gebruiken.
Over de speelaard ben ik ook tevreden, de toetsdruk is aan te passen door een andere magneet hoogte voor de achterste magneet te gebruiken.

Met vriendelijke groet,

Jaap Patijn

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 15 nov 2016 16:10
door Andre_Kaptein
Hallo Jaap,

dat ziet er fraai en eenvoudig uit....

mvg

André

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 15 nov 2016 22:33
door Henri
JacoP schreef:Over de speelaard ben ik ook tevreden, de toetsdruk is aan te passen door een andere magneet hoogte voor de achterste magneet te gebruiken.

Dag Jaap,
Dat ziet er inderdaad goed uit zeg. Eenvoudig en doeltreffend!
Toch nog een vraagje:
Zoals ik het zie zitten de magneten geklemd of evt verlijmd in het hout. Hoe is de hoogte dan nog in te stellen? Je wilt natuurlijk toch over het hele klavier een gelijkmatig touché creëren. Heb je daar inderdaad een afstelmogelijkheid?

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 15 nov 2016 23:05
door JacoP
Dag Henri,

De magneten worden met een klein beetje houtlijm gefixeerd.
De hoogte van de magneet is niet instelbaar, maar er is bij mij hoogte (dikte) verschil in de gebruikte magneten.
Bij de ondertoets magneten gebruik ik voor de achterste 4mm en voor de boventoetsen 3mm dikte, omdat deze toetsen korter zijn, hierdoor is de toetsdruk van alle toetsen hetzelfde. (verder zijn alle andere scharniermagneten 6mm rond en 4mm dik)
Maar voor mensen die lichter of zwaarder willen spelen pas je gewoon de dikte van de magneten aan!

Met vriendelijke groet,

Jaap Patijn

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 16 nov 2016 12:53
door peterdb72
Hoi Jaap,

hoe breed en lang zijn die ondertoetsen?


Groet, Peter

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 16 nov 2016 14:31
door JacoP
Dag Peter,

De maat van de ondertoetsen : lengte 125mm x breedte 22,4mm x dikte 8mm.
De maat van de boventoetsen : lengte 80mm x breedte 12mm x hoogte 20mm.

Met vriendelijke groet,

Jaap Patijn

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 06 dec 2016 00:41
door JacoP
Omdat de totale hoogte van de toetsen (beleg en toets) van mijn ontwerp niet meer zo hoog hoeft te zijn, heb ik nog een variant op deze alternatieve klavieren ontwikkeld, de massieve toets is maar 10mm hoog. (voldoende om de geleidingsstift in vast te zetten)
Aangezien de bouw van mijn klavieren al te vergevorderd is, pas ik de onderstaande bouwwijze voor mijzelf niet toe.
Maar op deze wijze kun je met nog minder onderdelen hetzelfde bereiken!

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 06 dec 2016 17:11
door peterdb72
Hoi Jaap

Maar hoe zit het nu met het scharnier,

Als de toets op die 2 magneten rust op een rechte blok, Hoe kan je de toets dan bewegen?
Het lijkt me dat wanneer je de toets probeert in te drukken dat de toets van achtere met beide magneten los schiet
Of er geen beweging in te krijgen valt.

Ben benieuwd want het ontwerp is wel intressant
Alleen bij dit ontwerp moet je hem wel op maat frezen, als hij uit een stuk bestaat


mvg Peter

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 06 dec 2016 20:51
door JacoP
Dag Peter,

Het is heel simpel, voor elke toets worden 4 magneten gebruikt, waarvan 2 in de toets bij het scharnierpunt en 2 in de onderliggende balk. Op de foto zie je 2 zwarte vlakjes, maar deze bestaan uit 2 bovenelkaar geplaatste magneten van 6mm rond en 4mm hoog.
De 2 magneten bij het kantelpunt voorkomen dat de toets bij snel loslaten opklapt en het achterste stel magneten bepalen de toetsdruk.
Uiteraard worden de ondertoetsen op maat gezaagd, maar de boventoetsen zou ik uit 2 delen samenstellen.

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 06 dec 2016 21:29
door peterdb72
JacoP schreef:Dag Peter,

Het is heel simpel, voor elke toets worden 4 magneten gebruikt, waarvan 2 in de toets bij het scharnierpunt en 2 in de onderliggende balk. Op de foto zie je 2 zwarte vlakjes, maar deze bestaan uit 2 bovenelkaar geplaatste magneten van 6mm rond en 4mm hoog.
De 2 magneten bij het kantelpunt voorkomen dat de toets bij snel loslaten opklapt en het achterste stel magneten bepalen de toetsdruk.
Uiteraard worden de ondertoetsen op maat gezaagd, maar de boventoetsen zou ik uit 2 delen samenstellen.



Wat ik bedoel is dat er achter geen ruimte is om te kantelen lijkt me. Als je de toets naar beneden drukt.

Je kan vooraan de toets ook 2 afstotende magneten plaatsen om de druk te verzwaren.


groet Peter

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 06 dec 2016 21:49
door JacoP
Dag Peter,

Ik snap niet precies wat je bedoelt met er is geen ruimte om te kantelen.
Van dit idéé heb ik ook een test versie gemaakt en dat werkt prima!
Op de tekening zie je de paarse ingedrukte toets die dit zichtbaar maakt.

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 13 feb 2017 12:34
door JacoP
De klavieren zijn nu in een vergevorderd stadium, de klavierlijsten moeten nog worden vastgelijmd en de printstroken incl. bedrading gemonteerd.
Als dit allemaal goed functioneerd vervangen deze klavieren de huidige klavieren.

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 13 feb 2017 14:13
door HJK
Schitterend.

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 27 maart 2017 09:07
door Jan Wim
Ha Jaap

Wat is de gemiddelde toetsdruk van een mechanisch orgel ? Althans waar zou deze aan moeten voldoen?

Ik heb een paar geijkte gewichtjes 80/100/150gr, met 100 gram op de tip van de ondertitels gaat deze neer en heb ik geluid
Is dit te snel? Het is een staarttoets

Ik weet wel dat je moet instellen wat jezelf het lekkerst vind spelen, maar mijn vraag is meer een indicatie m.b.t de gemiddelde toetsdruk, ik weet niet of er een soort normering bestaat ,

Gr

Jw

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 27 maart 2017 20:05
door Boudewijn
Jan Wim,

Tsja de gemiddelde toetsdruk van een mechanisch orgel. Wat is gemiddeld, en wat is mechanisch.
Het wordt in de praktijk bepaald door het mechaniek, afstanden, wellenbord, overgangen en de ventielen, aantal registers etc. De verschillen in bouwer zullen hier ook van invloed zijn.

Ooit bij een bouwer van kistorgels geweest die roemt zijn 40 gram toetsdruk. Heb ik op gespeeld, da's bijna drukloos.
Zelf ooit aan het werk geweest met drukpunten en gemeten op een kerkorgel. Zowel de drukpunten als de houd-druk gemeten.
Het hoofdwerk was stevig, drukpunt circa 210 gram, de houd-druk volgens mij een gram of 80 (info onvindbaar op mijn compjoetert)
Het bovenwerk is milder. drukpunt circa 140 gram, met een houd-druk van een gram of 40 tot 60 gram (meen ik). En bij koppelen loopt de druk nog verder op.
Maar dat is 1 orgel. Het orgel waar ik nu op speel tijdens mijn lessen is veel lichter, en de drukpunten suptieler, dus minder 'hard'.

Het gevoel van zwaar spelen wordt veroorzaakt door de houd-druk. Niet het drukpunt maar hoe hard moet je blijven drukken om de toets in gedrukt te houden. Die is op een mechanisch orgel redelijk licht, ventiel is open en de druk is weg. Alleen de retour veer doet nog wat. Dus bij alleen veren nooit afstellen op 210 gram, dan ga je kapot.
Ik heb zelf drukpunt hoofdwerk op 210 gram en bovenwerk op 140 gram uitgeregeld. Houd-drukken zijn beduidend lager.

Het hoofdwerk is straf, maar na even wennen zeggen anderen dat er goed op te spelen is. Bovenwerk speelt heerlijk.

Die magneet-drukpunten geven toch een behoorlijk 'hard' drukpunt, met name bij loslaten, dan slaan ze je min of meer tegen te vingertoppen. Dus als de toets boven is komt de vinger los van de toets. Een klap na zeg maar.
Daar moet ik nog eens over nadenken, moet ok oplosbaar zijn.

Boudewijn

Re: Nieuwe alternatieve klavieren maken

BerichtGeplaatst: 27 maart 2017 21:48
door Jan Wim
Boudewijn schreef:Jan Wim,

Tsja de gemiddelde toetsdruk van een mechanisch orgel. Wat is gemiddeld, en wat is mechanisch.
Het wordt in de praktijk bepaald door het mechaniek, afstanden, wellenbord, overgangen en de ventielen, aantal registers etc. De verschillen in bouwer zullen hier ook van invloed zijn.

Ooit bij een bouwer van kistorgels geweest die roemt zijn 40 gram toetsdruk. Heb ik op gespeeld, da's bijna drukloos.
Zelf ooit aan het werk geweest met drukpunten en gemeten op een kerkorgel. Zowel de drukpunten als de houd-druk gemeten.
Het hoofdwerk was stevig, drukpunt circa 210 gram, de houd-druk volgens mij een gram of 80 (info onvindbaar op mijn compjoetert)
Het bovenwerk is milder. drukpunt circa 140 gram, met een houd-druk van een gram of 40 tot 60 gram (meen ik). En bij koppelen loopt de druk nog verder op.
Maar dat is 1 orgel. Het orgel waar ik nu op speel tijdens mijn lessen is veel lichter, en de drukpunten suptieler, dus minder 'hard'.

Het gevoel van zwaar spelen wordt veroorzaakt door de houd-druk. Niet het drukpunt maar hoe hard moet je blijven drukken om de toets in gedrukt te houden. Die is op een mechanisch orgel redelijk licht, ventiel is open en de druk is weg. Alleen de retour veer doet nog wat. Dus bij alleen veren nooit afstellen op 210 gram, dan ga je kapot.
Ik heb zelf drukpunt hoofdwerk op 210 gram en bovenwerk op 140 gram uitgeregeld. Houd-drukken zijn beduidend lager.

Het hoofdwerk is straf, maar na even wennen zeggen anderen dat er goed op te spelen is. Bovenwerk speelt heerlijk.

Die magneet-drukpunten geven toch een behoorlijk 'hard' drukpunt, met name bij loslaten, dan slaan ze je min of meer tegen te vingertoppen. Dus als de toets boven is komt de vinger los van de toets. Een klap na zeg maar.
Daar moet ik nog eens over nadenken, moet ok oplosbaar zijn.

Boudewijn


Boudewijn bedankt voor je uitgebreid verslag, ik denk dat ik dan met mijn 100 gram gemiddeld wel redelijk safe zit
ik zal er ook nog eens mee stoeien


gr

JW