PCorgan.com

Belangrijk bij het werken met elektrisch gereedschap en machines is veilig werken.
Om die reden maak ik veelvuldig gebruik van een hulpstuk bij het werken met kleine componenten zoals b.v. het schuin maken van de zijkanten van boventoetsen.
Dit kun je ook met handgereedschap, maar machinaal gaat het sneller en geeft een strak resultaat.
Een aantal foto's van de gebruikte werkwijze, ik had nog een klein verstekbakje liggen die met wat aanpassingen kon worden gebruikt, de boventoetsen worden met één schroef aan de onderzijde gefixeerd.
De zaag staat 7 graden scheef en voor een mooi resultaat een scherpe zaag gebruiken!
Succes!

Met vriendelijke groeten,

Jaap Patijn

Dat is mooi werk Jaap.
Als ik het goed zie gebruik je eikenhout?

Succes er mee!
Groeten, Jan

Dag Jan,

Bedankt voor het compliment!
Voor mijn boventoetsen gebruik ik eiken en voor de ondertoetsen wengé.
Mijn zelfgemaakte meubels in onze woonkamer zijn hier ook van gemaakt en ik heb nog een voorraadje.

Met vriendelijke groet,

Jaap Patijn

De gebruikte werkmethode voor het maken van sleufjes voor de geleidingsstiften van de klavieren.
Om nauwkeurig te werken maak ik altijd een deellat van de klaviertoets hardlijnen, deze vuren lat wordt afgetekend met een scherp mes. (een potlood of pen is niet nauwkeurig genoeg)
Deze deellat (zie je op de foto's) wordt voor de positie bepaling gebruikt.

Het frezen van de gaten voor de balans-magneten in de balk, deze werkwijze is nauwkeuriger dan een geleiding op een kolomboormachine of boorstatief.

Voor het invoeren van de voorstift-gleuf gebruik ik een nieuw idee, alleen aan de bovenzijde tussen de gleuven wordt lijm gebruikt, waardoor het vrije uiteinde in de gleuf soepeler blijft. Ook werkt deze methode sneller!
In de orgel- en pianowereld wordt het kernlaken geheel vastgelijmd.

Op de foto's is te zien op welke alternatieve wijze het (dikke) beleg op de toetsen wordt geplakt.
Het beleg (ondersteboven) wordt met strookjes papier/karton voor de naad op een vlakke plaat aan alle zijden gefixeerd.
Ook wordt vooraf de exacte plaats van de klavierbodem voorbereid, daarna de toetsen waarnodig van lijm voorzien en het geheel ondersteboven op elkaar geplaatst.(met lijmtangen aangedrukt)
De bovenkant van het beleg is al gepolijst maar de uitsparingen voor de halftonen wordt er nog afgezaagd.

Een kijkje is ons vergund in de Meester-werkplaats......

Ontzettend mooi om te zien, en ook geweldig dat jij je ideeen en de uitwerking zo openlijk laat zien hier op het forum, waar natuurlijkde konkurrentie meekijkt.....Hoewel...hebben die het geduld en vakmanschap in huis om dat eventjes net zo geraffineerd na te maken???

1 pijnpuntje heeft deze lezer wel: wij hebben dus geen machinepark staan.......ik kom niet verder dan een decoupeerzaagje, een workmate en - zowaar - een verstekbakje......dus het blijft bij verlekkerd toekijken!

HG

Geert

Geweldig, echt vakwerk.
Hoe polijst je het wengé van de ondertoetsen ?, zo glad krijg ik het namelijk niet

Dag Folkert,

Het afwerken van toetsbeleg doe ik op de traditionele wijze van klaviermakers die handmatig een klavier vervaardigen.
Vooraf aan het polijsten wordt er geschuurd met een steeds kleineren korrel, 120,240,320 en als laatste 600, daarna met een polijstschijf (lappenschijf) in een kolomboormachine (kan ook met een boormachine in een boorstandaard) met witte polijstpasta alle fijne schuurkrasjes wegwerken en dan is dit het resultaat.
Ook voor de eiken halftonen heb ik deze methode toegepast!
Altijd droog schuren met een schuurklos (nooit alleen met schuurpapier) en vooral vlak!

Dag Geert,

Het is inderdaad makkelijker als je de nodige machines kunt gebruiken, zo'n werkplaats die ik gebruik is ook ontstaan door mijn voormalige orgelbouwbedrijfje.
Maar met alleen goed en scherp gereedschap zijn ook veel dingen op een professionele manier te maken, toen ik nog actief was in de orgelwereld moets ik op lokatie ook vaak werken met wat voorradig was, daar leer je creatief werken!
Zonder veel hulpmiddelen duurt de klus vaak langer, maar wat is tijd als je het leuk vindt!

Bedankt Jaap, weer wat geleerd.
Ik heb zelf eiken toetsbeleg op mijn klavieren gelijmt, ik zal dit eéns proberen op een proefstukje.

Nog een vraagje aan Jaap: waarmee lijm je het kernlaken? Beenderlijm is nogal een gedoe.
Ik lees ook wel over koudlijm.. Wat gebruik jij?

Dag Jaap,

Beenderlijm gebruik je alleen bij een restauratie van een oud klavier als dit is ingevoerd!
Gewoon houtlijm van de bekende merken is prima, maar wel dun op het hout aanbrengen en niet op het kernlaken.

Het is niet de traditionele werkwijze maar geeft een zeer goed resultaat wanneer je op de volgende wijze je klavieren gaat invoeren: de stroken kernlaken in kleine stukjes snijden.
De lengte is afhankelijk van de breedte van de toets, meet het smalle strookje naast het sleufje tel hier 6 - 7mm bij op en snij op deze lengte 2 stukjes af.
Plak eerst op alle toetsen één stukje vast (alleen lijm op het smalle strookje) en na het drogen duw je het losse deel in het sleufje, daarna lijm je op alle toetsen het andere stukje kernlaken en na het drogen in het sleufje duwen.

Het voordeel van deze werkwijze is dat het kernlaken wat in het sleufje zit niet met lijm in aanraking is geweest en daardoor soepeler blijft en mocht het ooit nodig zijn het kernlaken veel makkelijker is te vervangen.
Ook niet onbelangrijk mocht de stift te los of te zwaar geleiden dan voorzichtig de losse stukjes kernlaken uit het gleufje omhoog halen en voorzichtig wat materiaal weghalen of een dun strookje papier tegen de zijkant lijmen en daarna de stukjes kernlaken weer in het sleufje drukken!
Veel succes!

Dankjewel Jaap! Kun je uitleggen waarom bij restauratie van oudere klavieren beenderlijm wordt gebruikt en bij nieuwe ook houtlijm gebruikt kan worden?
Ik ben met aoudere Laukhuff klavieren bezig en zou die graag willen afmaken. Ze zijn wegens vochtproblemen losgeraakt. Kan ik die ook met houtlijm vastplakken of moet dit nu met beenderlijm?

Dag Jaap,

Niet alle houtlijmen zijn vocht bestendig en beenderlijm ook niet, maar er wordt van uitgegaan dat klavieren niet met vocht in aanraking komen!

Als je restaureert gebruik je zoveel mogelijk de werkwijze van de oorspronkelijke bouwer, maar aangezien je orgel niet onder monumentenzorg valt mag je zelf bepalen wat je wilt gebruiken!

De huidige houtlijmen zijn elastischer dan beenderlijm maar beenderlijm heeft als voordeel wanneer je dit verhit het weer zacht wordt, in de pianowereld wordt hier dankbaar gebruik van gemaakt bij het vervangen van hamerkopen e.d.

In jouw geval zou ik gewoon houtlijm gebruiken, maar als je speeltafel in een vochtige omgeving staat kies dan voor waterbestendige houtlijm.

Okee, dankjewel.
Laatste vraag over dit onderwerp: is koudlijm ook een optie? (ik geloof dat dat een soort bitumenlijm is)

Dag Jaap,

Hier heb ik geen ervaring mee, dus gewoon proberen of speel op safe en kies houtlijm!

Geldt dit ook voor de dikke viltstrook onder de toetsen?

Dag Jaap,

Het drukvilt onder de toetsen hoeft niet vastgelijmd te worden als het klem zit tussen geleidingsstiften en klavierlatje, is dat niet het geval dan hier en daar op een paar plekjes een beetje lijm aanbrengen om verschuiven tegen te gaan!

Voor het lijmen (klemmen) van de stiftvoeringen worden ook wel kunstof klemmen gebruikt (gele of blauwe) .
Weet iemand waar die te koop zijn?

Ik heb ze al gevonden: http://www.weiblen.de/spezialwerkzeuge/ ... 60-stueck/

Dag Jaap,

Wij gebruikten vroeger zelfgemaakte invoerklosjes, werkte prima en de kosten zijn nihil.
Maar als je de eerder beschreven methode gebruikt heb je helemaal geen hulpmiddeltjes nodig!

Maar hoe maak je hem passend als hij te strak om de stift zit? Daar is een speciale tang voor van € 150,-

Dag Jaap,

Deze kweltang heb ik vroeger ook wel gebruikt, maar ik vind het geen geweldige oplossing om de zijkanten van de sleuf geforceerd in elkaar te drukken, vaak veert het materiaal toch weer terug!
Voor dat je alle toetsen van een nieuwe invoering voorziet moet je de oude resten goed verwijderen, vervolgens door een proefje met een toets bepalen wat de exacte sleufbreedte moet zijn in combinatie met het nieuwe kernlaken.
Als je deze maat bekend is maak je alle sleufjes eerst op deze breedte, met een beitel of m.b.v een sneldraaiend freesboortje. (breedte controleren met een op maat gemaakt strookje hout)
Daarna de nieuwe invoering aanbrengen en er is geen tang nodig!

Tijdens werkzaamheden aan diverse klavieren ben ik 1 toetsveertje (trekveertje) kwijtgeraakt.
Zijn die ergens in kleine aantallen te koop?
Het gaat om een balansklavier van Laukhuff met de wat langere veertjes (ongeveer 20 mm)