Home News Forum Kijk/Luister Sample Sets Vergelijk Benodigdheden Foto's Links Downloads Over ons

 

Meer dan 12 tonen per oktaaf

Toon actieve onderwerpen


Berichten: 5

Geregistreerd: 18 okt 2016 16:19

Bericht 19 okt 2016 08:50

Meer dan 12 tonen per oktaaf

Is Hauptwerk zo aan te sturen dat je veel meer dan 12 verschillende toonhoogtes per octaaf kunt laten horen? Ik heb nu muziek met 38 tonen per octaaf. Ik kan me voorstellen dat je aan (een variant van) het MIDI NoteOn-bericht de gewenste frequentie meegeeft (in plaats van het noot-nummer). Of anders is er misschien een combinatie van MIDI verstem-berichten en NoteOn-berichten die hetzelfde effect zou hebben?

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 19 okt 2016 11:29

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Ja, lijkt me wel, maar het vereist een heleboel programmeerwerk op het niveau van een ODF. En een heel breed klavier. Ik bedoel, je kunt dan nog geen 2 octaven kwijt op een klavier van 61 toetsen. Ik vermoed dat er muzieksoftware is die er beter op is aangepast.

Berichten: 5125

Geregistreerd: 12 feb 2011 01:09

Bericht 19 okt 2016 12:46

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Erik,

Ik denk dat het helemaal niet gaat in HW. Een aantal punten:

1)
MIDI is een standaard die alleen de daarin gedefinieerde toetscodes stuurt met Note on/off. Daarbij is de laagste C (van een orgel) altijd MIDI nummer 36. Alle andere toetsen hebben ook een vaste codes.
Er passen er maximaal 7 ^ 2 = 128 toetsen in het betreffende data byte van het MIDI bericht.
Er is geen ruimte voor een eventuele frequentie van die toon op te nemen in dat bericht.
Zie voor de specs: https://www.midi.org/specifications/item/table-1-summary-of-midi-message
Het Fokker orgel met 31 tonen/octaaf (vroeger in Teylers museum Haarlem en nu in het Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam) heeft 319 toetsen per manuaal .... Een truc zou zijn dat je een manuaal splitst/verdeelt over 3 MIDI kanalen.

2)
Hauptwerk is geheel gebaseerd op de simulatie van een pijporgel met al zijn eigenschappen. Dus standaard MIDI codes, de standaard toonsafstanden, de in pijporgels voorkomende temperaments, enz.

3)
Er bestaan geen samplesets van een 38 tonen/octaaf orgel.


Danny de Graan heeft een software emulator geschreven voor het Fokker orgel: http://www.dannydegraan.nl/#software. Misschien kun je daar wat mee. Maar dat is nog geen 38 tonen/octaaf.
Waar staat het 38 tonen/octaaf orgel waarvoor die muziek van jou geschreven is?

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 19 okt 2016 14:24

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Ik heb begrepen dat de "programmeertaal" voor de ODF's Turing-volledig is, wat inhoudt dat je er alles in kunt programmeren. Als je wilt, kun je dus zelfs een videogame of een zoekmachine of de bediening van een kerncentrale programmeren in Hauptwerk. Dus een instrument met een 38-tonig octaaf moet ook lukken. Maar de vraag is of Hauptwerk wel het beste programma is voor dat soort wilde ideeen, en dan is het antwoord heel duidelijk nee, mede om de redenen die Evert-Jan noemt.

Berichten: 5

Geregistreerd: 18 okt 2016 16:19

Bericht 19 okt 2016 14:48

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Ik ben op weg naar een klavier van 153 toetsen, goed voor 5 octaven. En ja: veel meer TONEN per octaaf dan 153/5. Maar voorlopig heb ik het over aansturen via een MIDI-bestand, niet via een toetsenbord. De basis is de traditionele muziek van Bach. Die zet ik automatisch om in de reine stemming en dan kom ik op gemiddeld zo'n 40 tonen per octaaf. Simpelere stukken wat minder, heftig modulerende stukken wat meer. Als je het wilt beluisteren:
https://www.dropbox.com/sh/nr8fvt5tvwp1 ... G_DCa?dl=0
Daar kun je ook horen waarom het tijd wordt voor echte samples.

Een antwoord van Evert-Jan ("Er bestaan geen samplesets van een 38 tonen/octaaf orgel.") suggereert dat Hauptwerk alleen de precieze toonhoogten kan weergeven die in de sample set zitten. Ik dacht dat Hauptwerk ze gewoon naar believen kon verstemmen, zodat je alle Kirnbergers, Valotti's etc. zou kunnen spelen op de St Bavo. Dan kan ik toch best een sample van 440 Hz gebruiken voor A, G##, Bbb, en voor een A die een syntonische komma boven of onder 440 Hz zit?

Ik conludeer uit de antwoorden dat Hauptwerk ALLEEN is aan te sturen via de klassieke MIDI-berichten. @josq: ik zie zo nog niet wat een ODF is (sorry, ik ben een nieuweling op deze site).

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 19 okt 2016 15:18

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

erik.zuurbier schreef: @josq: ik zie zo nog niet wat een ODF is (sorry, ik ben een nieuweling op deze site).

ODF = Organ definition file. In een ODF staat de code voor een sample set: welke pijpen er bij welke registers en toetsen horen, windmodel, tremulantmodel, koppels, wat er op je beeldscherm verschijnt, enzovoorts. Voor ieder sample set is er dus een aparte ODF.

Een ODF programmeren is heel veel werk. Zonder ODF geen sample set, dus zul je een paar weken/maanden aan het programmeren moeten gaan (of iemand moeten vinden die dat voor je doet).

Het probleem hoe je een dergelijk instrument in MIDI implementeert, lijkt me onafhankelijk van Hauptwerk. Ik heb daar niet zo'n kijk op.

Berichten: 5

Geregistreerd: 18 okt 2016 16:19

Bericht 19 okt 2016 15:30

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

josq, dank voor het snelle antwoord. Hoe zit trouwens een sample set in elkaar? Is het een Windows map met een enorm aantal .wav-bestanden en de ODF weet daar de weg in? Of zit er nog een hiërarchie in de map? Zit er meer in dan .wav bestanden? Is daar info over?

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 19 okt 2016 15:33

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

erik.zuurbier schreef: Ik dacht dat Hauptwerk ze gewoon naar believen kon verstemmen, zodat je alle Kirnbergers, Valotti's etc. zou kunnen spelen op de St Bavo. Dan kan ik toch best een sample van 440 Hz gebruiken voor A, G##, Bbb, en voor een A die een syntonische komma boven of onder 440 Hz zit?

Ik conludeer uit de antwoorden dat Hauptwerk ALLEEN is aan te sturen via de klassieke MIDI-berichten.


Correct: je hebt in Hauptwerk tal van mogelijkheden om individuele tonen te verstemmen.

Het implementeren van een reine stemming lijkt me een stuk lastiger, want dan hangt het van de context van een noot af welke verstemming deze krijgt (toch?). Er is geen ingeprogrammeerde mogelijkheid om tijdens het spelen van een muziekstuk de verstemming te wijzigen volgens een vast stramien, wel kun je iedere "pijp" handmatig verstemmen maar dat lukt nooit zo snel dat je dat tijdens een muziekstuk te doen. Ook is het niet mogelijk om hetzelfde sample tegelijkertijd twee (of meer) verschillende verstemmingen te geven.

Maar nu ik er verder over nadenk: ik denk dat ik wel een creatieve mogelijkheid zie. Neem een klein eenmanuaalsorgel. Met de CODM (vereenvoudigde manier om ODF's te maken, maar nog steeds een flink aantal uren werk) kopieer je alle samples een aantal keer. Dus krijg je een orgel met bijvoorbeeld 3 manualen met op ieder manuaal precies dezelfde registers en samples, die echter onafhankelijk van elkaar kunnen klinken. Vervolgens ga je op ieder manuaal een andere verstemming toepassen. Op manuaal 1 heb je bijvoorbeeld de A op 440Hz, op manuaal 2 de A op 440 Hz plus een syntonische komma, en op manuaal 3 nog wat anders.

Tenslotte heb je tijdens het spelen nog wat behendigheid nodig in het wisselen tussen de manualen. Of je schrijft een MIDI-bestand waarin je aangeeft op welk moment welk manuaal bespeelt moet worden en welke verstemming dus toegepast wordt.
Laatst bijgewerkt door josq op 19 okt 2016 15:45, in totaal 1 keer bewerkt.

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 19 okt 2016 15:37

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

erik.zuurbier schreef:josq, dank voor het snelle antwoord. Hoe zit trouwens een sample set in elkaar? Is het een Windows map met een enorm aantal .wav-bestanden en de ODF weet daar de weg in? Of zit er nog een hiërarchie in de map? Zit er meer in dan .wav bestanden? Is daar info over?

De ODF is eigenlijk niet meer dan een script, dat inderdaad onder andere geprogrammeerd is om de weg te vinden naar de samples. De samples zijn inderdaad een enorme hoeveelheid WAV-bestanden die hierarchisch ingedeeld worden in mappen. Per leverancier kunnen er verschillen zijn in deze hierarchie.

Maar aan het antwoord dat ik een paar minuten geleden hierboven gaf heb je misschien meer.

Berichten: 5

Geregistreerd: 18 okt 2016 16:19

Bericht 19 okt 2016 15:50

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

josq schreef:Maar aan het antwoord dat ik een paar minuten geleden hierboven gaf heb je misschien meer.

Zeker! Hartelijk dank voor de ideeën. Toch vraag ik mij af of je dan in een ODF voorde 'drie verschillende manualen' voor zeg de A, de G## en de Bbb toch niet stiekem kunt verwijzen naar fysiek hetzelfde .wav-bestand in de sample set, zonder dat Hauptwerk daarover struikelt bij het spelen. Dat zou GigaBytes aan kopieën schelen.

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 19 okt 2016 15:58

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

erik.zuurbier schreef:
josq schreef:Maar aan het antwoord dat ik een paar minuten geleden hierboven gaf heb je misschien meer.

Zeker! Hartelijk dank voor de ideeën. Toch vraag ik mij af of je dan in een ODF voorde 'drie verschillende manualen' voor zeg de A, de G## en de Bbb toch niet stiekem kunt verwijzen naar fysiek hetzelfde .wav-bestand in de sample set, zonder dat Hauptwerk daarover struikelt bij het spelen. Dat zou GigaBytes aan kopieën schelen.


Ja, ik neem aan dat je ergens in het script kunt programmeren "als de A van manuaal x gespeelt wordt, pas dan verstemming y toe". Maar dat gaat dan niet met de CODM lukken, dus wat je wint aan GB's, verlies je ruimschoots aan programmeerwerk op een vrij diep niveau. En zolang je het aantal registers klein houdt (minder dan 10, geen surround) blijft het aantal GB's gemakkelijk te overzien, waarschijnlijk zelfs in de gratis versie van Hauptwerk.

Berichten: 5125

Geregistreerd: 12 feb 2011 01:09

Bericht 19 okt 2016 17:05

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

In HW is een 1 op 1 relatie tussen MIDI toets nr, de toets en een pijp van het register (ook in de naamgeving van een WAV file vind je het MIDI code nr. terug).
Een registerpijp kan in HW realtime maar 1x verstemd worden, afhankelijk van het gebruikte temperament incl. een eventuele eigen voicing van die pijp.
Dat betekent dat je uit 1 pijp (1 WAV file) in HW nooit 2 of meer afgeleide tonen kunt maken. Dus niet via een temperament bestand of via voicing.
Dus moet je in HW bij 38 tonen per octaaf ook 38 WAV files per octaaf hebben. Vandaar mijn opmerking dat er geen samplesets van een 38 tonen/octaaf orgel bestaan. En je 2e vraag: bij elk sampleset/orgel kun je elk temperament toepassen.

Je kunt de truc van Jos toepassen door 3 1 manualige orgels te maken met identiek registers.WAV files.
Deze per manuaal te stemmen, de voicing per manuaal op te slaan. Dan zorgen dat er 1 ODF bestand komt voor het orgel, waarin de 3 opgeslagen eerder voicings komen.
Alternatief is dat je de pitch van de WAV files zelf met een tuning tool aanpast, dus op de juiste frequentie zet en die in de WAV file opslaat.
Dat laatste is m.i. ook makkelijker en scheelt een hoop regels code.

Samengestelde vulstemmen zul je zelf moeten maken uit losse pijpen. In HW is dat 1 WAV file en voor jou niet toepasbaar.

Je moet dan altijd in Original temperament spelen; elke ander stemming is "verboden" (maar dat wilde je juist ook). En je kunt geen gebruik maken van een voicingstool. Het menu Pitch en alle subfunctie kun je ook niet meer gebruiken.
Geen random pipe detuning dus (maar dat deed het toch al niet in Original temperament).


Hoe om te gaan met het windmodel? Want als dat goed geïmplementeerd is, vindt ook daar verstemming plaats.
En de tremulant?

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 19 okt 2016 17:20

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Tja, je zit met een paradoxale situatie. Enerzijds het ideaal van perfect reine intervallen. Anderzijds de ervaring dat datgene wat perfect klinkt, te steriel klinkt, en dat imperfecties veel bijdragen aan de levendigheid en het authentieke gevoel van de klank.

Ik denk dus dat je het ideaal dicht wilt benaderen, maar niet te dicht. Het windmodel en de random detuning kunnen, wanneer niet al te sterk ingeregeld, bijdragen aan een aangenaam geheel van afwijkingen, die echter niet zo groot worden dat het ideaalbeeld geheel vertroebeld wordt.

Een koor moet immers ook zuiver zingen, maar zal nooit 100% zuiver zingen en dat hoeft ook niet. En in analogie met de tremulant, een zanger weet ook vibrato toe te passen zonder al te veel af te wijken van een zuivere klank.

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 19 okt 2016 17:28

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Evert-Jan schreef:
Samengestelde vulstemmen zul je zelf moeten maken uit losse pijpen. In HW is dat 1 WAV file en voor jou niet toepasbaar.

Misschien zie ik het verkeerd, maar vulstemmen, samengesteld of niet, worden toch altijd rein gestemd? Je hoeft de onderlinge toonhoogteverhoudingen binnen een samengesteld register toch niet te wijzigen? Dus lijkt het me dat je een samengestelde vulstem zo "uit de doos" kunt gebruiken.

Berichten: 5125

Geregistreerd: 12 feb 2011 01:09

Bericht 19 okt 2016 17:39

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Samengestelde vulstemmen zijn in HW 1 WAV file. Dit is een opnamen van een register dat in een bepaalde stemming stond toen dat orgel werd opgenomen: van evenredig t/m een Neidhardt en alles wat er tussen zit.
Alle losse pijpjes van dat register staan dus in die stemming. En van een bepaalde toets dus elk met een steeds andere verhouding tot elkaar.
Dit krijg je door verstemmen in HW nooit rein.
Vandaar mijn opmerking zelf samenstellen. Alle lossen pijpen per toets kun je dan afzonderlijk rein maken en vervolgens als een samengesteld register laten klinken.

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 19 okt 2016 17:54

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

neem een gelijkzwevend gestemd orgel met (bijvoorbeeld) op het ene manuaal een losse Terts 1 3/5', en op het andere manuaal een Fluit 2'.

Speel nu op het manuaal met het tertsregister een C. En speel tegelijkertijd op het manuaal met de Fluit 2' een E. Het tertsregister klinkt van zichzelf een terts hoger dan de Fluit 2', maar je speelt het een terts lager. Dus je zou op beide manualen precies dezelfde toon moeten horen. Maar wat hoor je? Een zweving. Hoe komt dat? Het tertsregister is rein gestemd ten opzichte van de andere registers, en geeft een reine terts ten opzichte van de Fluit 2'. Maar het orgel is gelijkzwevend gestemd, en daardoor is de terts tussen C en E niet rein. Daardoor wijken de twee tonen enigszins van elkaar af en ontstaat er een zweving.

Vandaar mijn stellingname: vulstemmen zijn altijd rein gestemd ten opzichte van de andere registers, ongeacht de stemming waarin het orgel staat.

Berichten: 5125

Geregistreerd: 12 feb 2011 01:09

Bericht 19 okt 2016 19:00

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Een klein zeer technisch documentje van Jan van Biezen: http://www.janvanbiezen.nl/Stemmingen.pdf.

In HW wordt toets voor toets opgenomen. Dat betekent dat de onderlingen verhoudingen voor elke toets tgv de intervallen van de verschillende pijp-rijen steeds verschillend is.

  Code:
Scherp VI-VIII sterk (Hoofdwerk Bavo Haarlem)
C: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3' - 1/4'. F: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 2/3' - 1/2' - 1/2' - 1/3'.
c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3' - 2/3' - 1/2' - 1/2'.
f°: 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3' - 2/3' - 1/2'.
c': 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3'.
f': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1'.
c'': 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1'.
f'': 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'.


De WAV opname van bijv. dit register resulteert er in dat het nooit rein in HW zal klinken in Erik zijn orgel. Wel als dat pijp-rij voor pijp-rij zou zijn opgenomen. Want dan kan dat op frequentie gezet worden.

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 19 okt 2016 22:36

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Beste Evert-Jan, dit is een ingewikkeld onderwerp maar laat ik een poging doen, en laat ik de voorbeelden zo eenvoudig mogelijk maken.

Erik wil een reine stemming. Dat houdt bijvoorbeeld in dat wanneer hij tegelijkertijd een G en een C speelt, de frequentieverhouding tussen deze twee tonen 3:2 bedraagt. Deze frequentieverhouding komt overeen met bijna 702 cent (een cent is een honderste van een halve toon en dus bevat een octaaf 1200 cents). Als hij nu de samples van een gelijkzwevend gestemd orgel als uitgangspunt heeft zit hij met een "probleem". Want het verschil tussen C en G is in een gelijkzwevend orgel precies 700 cent (in de gelijkzwevende stemming worden alle tonen gelijk over het octaaf verdeeld, en de G ligt 7 halve tonen hoger dan de C, vandaar het verschil van precies 700 cent). Dus wat moet Erik doen om in dit specifieke voorbeeld een reine stemming te bereiken? Hij kan de C gelijk houden, en de G 2 cents hoger stemmen, bijvoorbeeld in het intonatiemenu van Hauptwerk.

Maar wat als Erik nu een samengesteld register gebruikt? Laten we in plaats van die ingewikkelde Scherp een eenvoudige Ruispijp II nemen, met over het gehele klavier alleen een 2' en een 2 2/3 koor. Tussen een 2' en een 2 2/3 zit een (reine) kwart, dus de lengte van de pijpjes en de frequenties van de tonen die ze voortbrengen hebben een verhouding van 4:3. Nu willen we ook bij dit register het sample van de G met 2 cents verhogen. Klinkt de Ruispijp dan nog steeds mooi en zuiver als een Ruispijp? Ja, want als je een sample met 2 cents verhoogt, is dat een procentuele verandering van alle frequenties binnen dat sample. En dus blijven de verhoudingen mooi gelijk, inclusief die verhouding van 4:3. Hetzelfde principe geldt voor die veel ingewikkelder Scherp.

Als dat niet zo was, zou iedere toonhoogteverandering binnen Hauptwerk tot een chaos leiden. Of je nu de stemtoonhoogte van het orgel verandert, of voor een middentoonstemming kiest in plaats van een gelijkzwevende, of random detuning toepast, of een tremulantmodel - al deze zaken zouden leiden tot ontstemmingen binnen samengestelde registers. Sterker nog, ook de boventoonreeksen van gewone registers zouden overhoop gegooid worden bij iedere verstemming. Maar misschien is dat niet wat Evert-Jan bedoelt.

Als Evert-Jan bedoelt dat in een pijporgel de verhoudingen tussen bijvoorbeeld een 2' en een 2 2/3' net iets afwijken van de reine verhouding van 4:3, afhankelijk van de gebruikte stemming, dan ben ik het ook niet eens. Die 2 2/3' moet immers (evenals de andere vulstemmen) de boventoonreeks versterken, en als deze niet mooi rein gestemd is ten opzichte van de andere registers, dan ontstaan er onaangename zwevingen tussen boventonen en "boventoonversterkende registers".

Kortom, vulstemmen worden volgens mij altijd rein gestemd, verstemmingen houden de onderlinge verhoudingen tussen boventonen en samengestelde vulstemmen gelijk, en daardoor kunnen samengestelde vulstemmen vrijelijk verstemd worden.

Maar stel dat een samengestelde vulstem ongelukkigerwijze ontstemt is geraakt tijdens het opnemen van het orgel. Een ontstemming binnen het sample van een samengestelde stem is achteraf niet te corrigeren binnen Hauptwerk. Maar zolang we uitgaan van samples die goed (=rein) gestemde vulstemmen bevatten, is er geen probleem.

Hopelijk heb ik dit ingewikkelde verhaal helder en correct weten te formuleren, en anders laat ik het verder over aan het oordeel van een ieder die ter zake kundiger is dan ik.

Berichten: 5

Geregistreerd: 18 okt 2016 16:19

Bericht 20 okt 2016 09:08

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Dank voor jullie bijdragen. Ik stem wat de samengestelde vulstemmen betreft op josq. Waarom zou de reine stemming een probleem hebben met verstemde samengestelde vulstemmen en Kirnberger II niet, als het orgel oorspronkelijk in de evenredig zwevende temperatuur stond?

Voorlopig denk ik: zet maar vier of meer volledig gescheiden Hauptwerken naast elkaar, dan zal het zeker wel lukken. Anders loop je tegen beperkingen aan zoals Evert-Jan die noemt. Of misschien ook nog wel andere. Wat wil je ook als je een programma buiten de bedoelingen gaat gebruiken. Want stel je voor dat je binnen één Hauptwerk drie of vier MIDI-klavieren gaat gebruiken om één fysiek klavier samen te stellen, dan heb je voor een orgel van drie manualen en pedaal al 12 of 16 MIDI-klavieren nodig. Misschien stopt Hauptwerk wel bij 6.

Mijn eerstvolgende stap kan zijn dat ik alleen de sample-sets ga gebruiken en die zelf tot klinken breng, buiten Hauptwerk om. Dan maar even mijn vertrouwde simpele kunstmatige tremulant en nagalm. Dan maar even geen windmodel en tractuurgeluiden. Zat ik toch al niet op te wachten. Het is mij opgevallen dat pijporgelintoneurs de registers zo regelmatig mogelijk willen laten verlopen qua klank, en dat sommige sample-orgels klinken of ze hard aan zo'n intonatiebeurt toe zijn. Bij een pijporgel geldt inzakkende windvoorziening bij vol werk als een gebrek, in elektronische imitaties wordt het nagestreefd. Bij een pijporgel dempt men de windmotorgeluiden. Elektronisch voegt men die toe, alsof er in de tijd van Bach ook windmotoren waren. Wanneer komt Hauptwerk met calcantbelletjes en orgeltrappersgeluiden? Ik heb een sample orgel bespeeld waarbij zelfs de indeling in C- en Cis-lade was geïmiteerd: je hoorde in het stereo-effect de melodie heen en weer klapperen.

Josq, inderdaad heb ik in mijn onderzoek van afgelopen vijf jaar gemerkt dat het allemaal niet TE zuiver moet zijn, want dan wordt het doods. De levendigheid van echte samples ten opzichte van wat ik tot nu toe gebruik zal zeer welkom zijn.

Berichten: 5125

Geregistreerd: 12 feb 2011 01:09

Bericht 20 okt 2016 12:42

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Jos

Bedankt voor de uitgebreide beschrijving/uitleg.

josq schreef:Als Evert-Jan bedoelt dat in een pijporgel de verhoudingen tussen bijvoorbeeld een 2' en een 2 2/3' net iets afwijken van de reine verhouding van 4:3, ..........

josq schreef:Maar stel dat een samengestelde vulstem ongelukkigerwijze ontstemt is geraakt tijdens het opnemen van het orgel. Een ontstemming binnen het sample van een samengestelde stem is achteraf niet te corrigeren binnen Hauptwerk. Maar zolang we uitgaan van samples die goed (=rein) gestemde vulstemmen bevatten, is er geen probleem.

Dit bedoelde ik. Vandaar dat ik de Scherp als voorbeeld genoemd heb, want daar zitten veel meer van die onderlingen verhoudingen in.
En als een van die pijpjes in een samengestelde vulstem er "net iets naast staat", dan krijg je dat in HW niet goed.
Vandaar mijn opmerking om zelf die samengestelde vulstemmen te maken uit separate pijp-rijen/registers.

Berichten: 5125

Geregistreerd: 12 feb 2011 01:09

Bericht 20 okt 2016 12:54

Re: Meer dan 12 tonen per oktaaf

Erik

Hauptwerk kan max. 6 manualen en een pedaal aan. Alleen het 6e manuaal kan niet op een beeldscherm getoond worden en heeft geen divisionals. Verder heeft HW 9 "virtuele" manualen: "Non-standard division". Deze kunnen "onder water" gebruikt worden voor speciale functies. In totaal dus 16 stuks.

Een sampleset maker neemt een orgel op zoals het er bij staat: incl. bijv. de windmotor, tremulant lawaai, tractuurgeluiden. En soms zijn die bijgeluiden default te hard in de sample set hoorbaar. Je kunt dit zachter of uitzetten.
Is een pijp vals tijdens de opname, dan wordt daarvoor in de plaats een naastliggende pijp in HW gebruikt door de pitch aan te passen. Soms lukt dat niet (bij met tremulant opgenomen registers) en dan hoor je het terug in de sampleset.

Op orgels zit tegenwoordig geen calcant belletje. Ik ben ze nog niet tegengekomen.
Wel is het zo dat op sommige orgels een calcanten knop zit ipv een sleutelschakelaar voor aan- en uitzetten van de windmotor. Vaak neemt een samplesetmaker in dat geval deze ook op in de sample set. Bijv. Velesovo, waarbij je als je deze Calcant registerknop indrukt, de wind langzaam afneemt en je dit ook in dan actieve registers in HW hoort net als bij een pijporgel.

Bach en de windmotoren. Die motor wordt ook in de praktijk toegevoegd. Als een authentiek orgel wordt nagemaakt, dan zit daar naast mogelijkheid voor handmatig de balgen te treden ook een windmotor (Bach orgel Dordrecht, het Van Straten-orgel en het nieuwe Hildebrandt orgel in het Orgelpark). Dus vind je de motor ook terug in de sampleset.

Bij een pijporgel kun je de C-Cis lade effect zeker horen als je op de orgelbank zit (een bovenwerk uitgezonderd). En je kunt ook horen uit welk werk (rugwerk, bovenwerk, hoofdwerk e.d.) de klank komt. En bij orgels met een breed front hoor je het C-Cis lade effect zelfs in de kerk als je binnen ca 10 meter van dat orgel af staat. Het is dan vanzelfsprekend dat dit alles ook in de sampleset zit. Een aantal microfoons staat immers binnen die 10 meter.

Een HW sampleset is dus geen geoptimaliseerde kopie van een pijporgel (geen enkel bijgeluid, alles exact op toon, geen windgebrek, enz.), maar qua audio een realistische weergave daarvan (al kunnen sommige zaken beter; zie eerdere discussies op het forum).

Keer terug naar Hauptwerk

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 17 gasten




Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group.
Designed by ST Software for PTF. phpBB.nl Vertaling

 

Copyright (c) 2008 PCorgan.com. All rights reserved. Mail: info@PCorgan.com