Pagina 7 van 14

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 28 jan 2019 10:33
door Jan Wim
Wat is het grootste obstakel om écht iets te begrijpen? , denken dat je het al begrijpt…. ;)

een nieuwe week , eerst het rugwerk maar leeghalen

Digitale restauratie Rugwerk.jpg

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 28 jan 2019 10:49
door lub
Tja...herkenbaar, veel succes en pas op dat er geen deukjes in het pijpwerk komen .

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 28 jan 2019 17:56
door Jaap380
Jan Wim schreef:Wat is het grootste obstakel om écht iets te begrijpen? , denken dat je het al begrijpt…. ;)

een nieuwe week , eerst het rugwerk maar leeghalen


Sjonge, niemand mocht het opnemen en nu mag JW hem leeghalen! :lol:

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 28 jan 2019 18:02
door Jan Wim
Jaap380 schreef:
Jan Wim schreef:Wat is het grootste obstakel om écht iets te begrijpen? , denken dat je het al begrijpt…. ;)

een nieuwe week , eerst het rugwerk maar leeghalen


Sjonge, niemand mocht het opnemen en nu mag JW hem leeghalen! :lol:



tja…. oud ijzer prijs stijgt weer Jaap :lol:

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 28 jan 2019 19:44
door Evert-Jan
Ze zijn omgesmolten bij fa. Stinkens en staan nu in het eigen orgelfront
Vandaar dat Jan Wim zo graag ook het bijbehorende windmodel wil hebben :lol: :lol:

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 28 jan 2019 19:59
door Jan Wim
Evert-Jan schreef:Ze zijn omgesmolten bij fa. Stinkens en staan nu in het eigen orgelfront
Vandaar dat Jan Wim zo graag ook het bijbehorende windmodel wil hebben :lol: :lol:



ai,ai………………………………….. betrapt, …….ik zal zorgen dat er weer pijpen in Midwolda komen.

nog geen aangifte doen aub.

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 30 jan 2019 22:10
door Jan Wim
ploeter,ploeter…… de labiaal pijpen heb ik kunnen voorzien van een nieuw mensuur.

alleen over tongwerken wordt niets geschreven??
Waar moet ik die onder scharen?, ik neem aan dat die toch ook wat lucht snoepen…………………….

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 31 jan 2019 15:12
door GerrGouw
die heb ik nog niet Gerrit, dus alle info is welkom

wordt wel half volgende week voor ik die goed kan scannen op de zaak.

Mooie achtergrond info wordt daar ook gegeven van een extra mensuur verloop om allerlei redenen.


Jan Wim, als je me in een PM je adres mailt, dan stuur ik je een orginele en gave 5e druk van het Oosterhof / Bouman Orgelbouwkunde boek toe.
Bij mij ligt hij toch te verstoffen en bij jou kan het boek meer ten nutte van de HW gemeenschap zijn.

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 31 jan 2019 18:17
door Jan Wim
organisten ik zit met de vulstemmen………………….

Mixtuur IV-V sterk (Hoofdwerk) C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 5 1/3' - 4' - 4' - 3 1/5' - 2'.


als ik het 1e octaaf eruit licht
C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'

hoe moet ik dit lezen?

bestaat deze samenstelling uit
1voet
maar wat is een 2/3voet?
of is dit een 2/3 van de 1 voeter??

enzovoort 1/2' 1/3'

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 31 jan 2019 23:53
door lub
Ja volgens mij is dat zo , dus een 2/3 van de 1 voet en de 1/3 van de 1 voet , dus dat zit onder de 1 voet om het zo te zeggen .
Een 2 2/3 is een 2 voet maar dan 5 tonen lager op C , een 1 1/3 is een 1 voet maar dan 5 tonen lager op C enz... correct me if I am wrong.

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 00:57
door JacoP
Dag Jan Wim,

Het is niet erg ingewikkeld, C = 1’ G = 2/3’ c = 1/2’ g = 1/3’ waarvan de lage en hoge quint zonder interval-zweving gestemd worden!

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 01:14
door Jan Wim
JacoP schreef:Dag Jan Wim,

Het is niet erg ingewikkeld, C = 1’ G = 2/3’ c = 1/2’ g = 1/3’ waarvan de lage en hoge quint zonder interval-zweving gestemd worden!



Hoi Jaap voor een orgelbouwer is het gesneden koek denk ik, maar ik breek er mijn hoofd op :oops:

ik moet namelijk de mixtuur gaan vertalen in diameters voor de invoer in het windmodel.
hoe moet ik dit vertalen?
c'': 5 1/3' - 4' - 4' - 3 1/5' - 2'

c 2 gestreept krijgt :
5v met een 1/3 van een 5v
4v
4v
3v met een 1/5 van een 3v
2v


ik voel me best wel dom, maar ik weet niet hoe een mixtuur samengesteld is, bestaat die overigens uit labiaal pijpen?? is het familie van de prestant

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 01:56
door josq
c'': 5 1/3' - 4' - 4' - 3 1/5' - 2'


dit gedeelte van de mixtuur is op 16-voets basis. Het versterkt dus de boventonen van een 16' register. Hoe weet ik dat? Boventonen zijn veelvouden van de grondtoon. De breukgetallen kun je met een geheel getal vermenigvuldigen om op 16 uit te komen (maar je kunt geen gehele getallen vinden waarmee je op 8 uitkomt, dus is het geen register op 8' basis).

Dus neem in gedachten een 16'-register. Neem daarvan de labiaalpijp die bij c'' behoort.

Hoeveel keer kleiner is een 2' pijp op c''? 8x kleiner. Want 8 x 2' = 16'.
Hoeveel keer kleiner is een 4' pijp op c''? 4x kleiner. Want 4 x 4' = 16'.
Hoeveel keer kleiner is een 3 1/5' pijp op c''? 5x kleiner. Want 5 x 3 1/5' = 16'.
Hoeveel keer kleiner is een 5 1/3' pijp op c''? 3x kleiner. Want 3 x 5 1/3' = 16'.

Dus als je de c'' indrukt klinkt een 5 1/3' (een lage quint), twee 4' pijpen, een 3 1/5' (een lage terts) en een 2'.

C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'.

Doordenkertje voor jou: de mixtuurpijpen op C hebben (theoretisch) precies dezelfde afmetingen als de pijpen op c0 (repeterende mixtuur).

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 09:13
door Jan Wim
josq schreef:
c'': 5 1/3' - 4' - 4' - 3 1/5' - 2'


dit gedeelte van de mixtuur is op 16-voets basis. Het versterkt dus de boventonen van een 16' register. Hoe weet ik dat? Boventonen zijn veelvouden van de grondtoon. De breukgetallen kun je met een geheel getal vermenigvuldigen om op 16 uit te komen (maar je kunt geen gehele getallen vinden waarmee je op 8 uitkomt, dus is het geen register op 8' basis).

Dus neem in gedachten een 16'-register. Neem daarvan de labiaalpijp die bij c'' behoort.

Hoeveel keer kleiner is een 2' pijp op c''? 8x kleiner. Want 8 x 2' = 16'.
Hoeveel keer kleiner is een 4' pijp op c''? 4x kleiner. Want 4 x 4' = 16'.
Hoeveel keer kleiner is een 3 1/5' pijp op c''? 5x kleiner. Want 5 x 3 1/5' = 16'.
Hoeveel keer kleiner is een 5 1/3' pijp op c''? 3x kleiner. Want 3 x 5 1/3' = 16'.

Dus als je de c'' indrukt klinkt een 5 1/3' (een lage quint), twee 4' pijpen, een 3 1/5' (een lage terts) en een 2'.

C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'.

Doordenkertje voor jou: de mixtuurpijpen op C hebben (theoretisch) precies dezelfde afmetingen als de pijpen op c0 (repeterende mixtuur).


bedankt Jos voor je uitleg, dit klaart de "nevel" iets meer op, al hoewel het nog wel een beetje zeer doet in de bovenkamer ;)


het zal best wel wat hoofdbrekens kosten om dit weer te vertalen naar het windmodel, concreet moet ik een soort optelsom maken van het verbruik per octaaf, omdat in het wave bestand de mixtuur niet uit losse pijpjes bestaat, maar gezamelijk opgenomen is

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 16:48
door josq
Jan Wim schreef:
josq schreef:
c'': 5 1/3' - 4' - 4' - 3 1/5' - 2'



het zal best wel wat hoofdbrekens kosten om dit weer te vertalen naar het windmodel, concreet moet ik een soort optelsom maken van het verbruik per octaaf, omdat in het wave bestand de mixtuur niet uit losse pijpjes bestaat, maar gezamelijk opgenomen is


Klopt. Maar aangenomen dat het windverbruik evenredig schaalt met de grootte van de pijp is dat is niet zo moeilijk: 5 1/3' + 4' + 4' + 3 1/5' + 2 = 18,5333.

Dus de mixtuur gebruikt dan 18,5333/16 = 1,158x meer wind dan een 16-voetspijp van dezelfde mensuur.

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 20:01
door Jan Wim
Jos als ik het verkeerd gedaan heb dan graag mij terugfluiten ;)

Mixtuur IV-V sterk 16v basis

C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. =2,5
c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. =4,99
c': 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. =13,19
c'': 5 1/3' - 4' - 4' - 3 1/5' - 2'. =18,53


Cornet III sterk discant 16v basis

c': 4' - 2 2/3' - 1 3/5'. =8.26



Scherp IV sterk 8 of 4 v basis?

C: 2/3' - 1/2' - 1/3' - 1/4'. =1.74
c°: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. = 2.50
c': 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. =4.99
c'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. =6.99


Sexquialtra II-III sterk 8 of 4v basis?

C: 1 1/3' - 4/5'. =2.13
c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. =6.26



ik heb alleen bij de scherp en sexquialtra een spagaat want deze zou ik in theorie vanuit 8v nog kunnen delen naar 4v basis.

Is daar nog een foefje voor om erachter te komen??

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 20:18
door lub
De Cornet is toch niet op 16 voet basis?

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 20:28
door Jan Wim
lub schreef:De Cornet is toch niet op 16 voet basis?



correct Lub was ik vergeten te vermelden ook deze cornet zou in theorie 16 of 8v kunnen zijn

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 20:37
door lub
Als hij op 16 voets basis is moet er toch een
5 1/3 of een 3 1/5 in zitten ?
Tholen heeft bijvoorbeeld een 5 1/3 in de cornet zitten en Bolsward weer een 3 1/5 .

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 20:51
door Jan Wim
lub schreef:Als hij op 16 voets basis is moet er toch een
5 1/3 of een 3 1/5 in zitten ?

Al sla je me ……….. ik heb geen flauw idee, ik ben geen organist dus ik heb feitelijk nooit zo in details naar registers gekeken tot dat ik het windmodel open trok ;)

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 21:16
door Evert-Jan
De Cornet van Tholen is idd op 16-voet basis.

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 22:53
door josq
Ha Jan-Wim,

Ten eerste durf ik mijn hand er niet voor in het vuur te steken of mijn veronderstelling klopt dat binnen een register het windverbruik recht evenredig is met de grootte/toonhoogte van de pijp. Ik denk dat deze benadering wel klopt maar ik kan niet uitsluiten dat er ook afwijkingen in zitten. Ik zou echter wel met deze veronderstelling beginnen omdat je zo het makkelijkst er een gevoel bij krijgt

Ten tweede moet je er mee rekenen in welk octaaf de pijpen staan.
C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. =2,5
c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. =4,99

Je zou op basis van deze getallen in de verleiding kunnen komen om te denken dat vanaf c° er ongeveer 2x zoveel lucht wordt gebruikt. Maar dat is natuurlijk niet zo: wanneer je een octaaf hoger gaat, worden de pijpen 2x zo klein, en ga je 2 octaven hoger, dan 4x zo klein (en omgekeerd: een pijp met dubbele lengte klinkt een octaaf lager, etc). Dus in bovenstaande samenstelling gebruiken C en c° evenveel lucht.

Ten derde: om de basis van een (samengestelde) vulstem te bepalen kijk je naar het kleinste gehele getal wat je kunt berekenen. 2 2/3 kun je vermenigvuldigen met 6, dan kom je op 16', dus is het dan op 16'-basis? Nee, want je kunt het ook vermenigvuldigen met 3 en dan kom je op 8', dus suggereert dat een 8' basis. Kan het ook op 4v basis zijn? Nee want dan moet je vermenigvuldigen met 1,5 en dat is geen geheel getal.

Terzijde: een cornet heeft altijd een quint en een terts. Op 8v basis dus 2 2/3' en 1 3/5'

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 01 feb 2019 23:08
door Jan Wim
hoi Jos

bedankt voor de aanvulling
zo leer ik weer eens wat ;)

Ik kan de flowrate nauwkeurig in kaart brengen, per pijp kan ik waarde aflezen en aanpassen.
Inderdaad het is verbruik van wind neemt niet evenredig toe bij halvering o.i.d bij voetmaten.

tot voor kort had ik die gedachte altijd wel

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 04 feb 2019 23:21
door Harm
Als jouw pogingen willen slagen JW dan ga ik er ook mee aan de gang. Laatste tijd verslingerd aan Eisenbarth Friesach, wat qua windmodel enige aandacht waard is. Helemaal uitzetten is ook niets, dan is het set net een Johannus.

Re: ODF en o.a. het windmodel

BerichtGeplaatst: 05 feb 2019 00:51
door Jan Wim
Harm schreef:Als jouw pogingen willen slagen JW dan ga ik er ook mee aan de gang. Laatste tijd verslingerd aan Eisenbarth Friesach, wat qua windmodel enige aandacht waard is. Helemaal uitzetten is ook niets, dan is het set net een Johannus.


nou Harm spring dan alvast maar in de ODF achtbaan, je moet je zelf er grondig in vastbijten, het doorgronden en testen kost de meeste tijd.