Spreadsheet tbv historische stemmingen

[Robert]

Hauptwerk heeft de mooie eigenschap dat historische stemmingen onder handbereik zijn. Zo'n twintig stemmingen, schept wel een luxe probleem, welke well-tempered zou ik kiezen bij ... ?
Of bij een sample-set die op het gehoor niet gelijkzwevend is, welke stemming zou het eigenlijk zijn ?
Hoeveel wijkt een bepaald interval af van het reine interval, gegeven een bepaalde stemming ?

Ik heb een spreadsheet gemaakt die daar enig inzicht in geeft:

Een onbekende sample set wordt vergeleken met bekende stemmingen, origineel en best passende stemming worden getoond. Alle intervallen worden berekend, afwijkingen ten opzichte van rein worden weergegeven met getal en kleurtjes, groen is beter dan gelijkzwevend, rood is slechter, etc.

Intervallen van twee vrij te kiezen bekende stemmingen kunnen met elkaar worden vergeleken.

In een tabel kun je gewicht toekennen aan de intervallen die je belangrijk vindt, waarna de stemming die het dichtst daarbij komt wordt getoond (kies je alle intervallen, dan krijg je gelijkzwevend, etc.)

Sample set kan worden weergegeven in cents afwijking van gelijkzwevend over het gehele bereik, evenals aantal zwevingen van de tertsen.

Bij interesse, graag een berichtje. De spreadsheet is vrij beschikbaar, maar vind deze nog niet goed genoeg voor versie 1.0
Ik heb enkele screenshots toegevoegd

Display.Instrument.jpg

Find.Best.Temperament.jpg

Find.Instrument.jpg

[Andre_Kaptein]

Daar zal je wel even werk aan hebben gehad!!
Mooi, als je zo ver bent dat je versie 1.0 hebt, heb ik interesse

m.vr.gr.

André

[Robert]

Absoluut leuk werk, ook heel leerzaam moet ik zeggen.

'beta-testers" zijn ook prima, die stuur ik de sheet dan na een berichtje, dan hoor ik graag wat beter zou kunnen.

Al doende met wisselende stemmingen (het orgel dan, ik ben zelf over het algemeen well-tempered) ga je wel anders naar zo'n boek als het Wohltemperierte Klavier kijken.
Twee voorbeelden:
Het eerste preludium in C-groot, veel intervallen blijven lang liggen. In bijvoorbeeld Werckmeister III klinken deze ook beduidend beter dan gelijkzwevend. Grote terts op C is zit dichter tegen rein dan gelijkzwevend, kwint op C is rein.

Het tweede preludium in c-klein. Veel snelle noten, veel kleine sexten, vrijwel alle intervallen worden kort gespeeld, waarom eigenlijk ? Speel ze maar eens langzaam in Werckmeister, dan hoor je dat ze behoorlijk wringen. Speel ze maar 'ns in middentoon-stemming, oei ! De kleine sexten in de eerste paar noten, die vaak worden herhaald: in Werckmeister -16, -21 cent, gelijkzwevend -14, middentoon -36 cent, da's wel oei inderdaad.
Dan volgt een adagio dat begint met twee liggende accoorden, grote terts op C, kwart op F, die klinken juist weer goed. Prachtig om te horen en te zien hoe Bach gebruik maakt van de wohltemperierte stemming. Ik vind zelf deze stukken ook wat saai in gelijkzevende stemming, als je de andere eenmaal gehoord hebt.

[Andre_Kaptein]

Daar heb je absoluut gelijk in! Ik had dat tijdens orgelles, ik studeerde thuis op een electronisch orgel, of op een kerkorgel dat een gelijkzwevende temp. had.
Vervolgens kwam ik dan op les en ging die betreffende muziek spelen op een orgel met een Kirnberger temp.
Daar moest ik dan erg aan wennen, maar eenmaal gewend, kwam de muziek wel veel beter tot zijn recht.

[Robert]

Na wat fijnslijpen en opruimen is de versie goed genoeg om te delen.
Uiteraard vrij beschikbaar, echter, het forum staat niet toe een Excel bestand te delen.

Dus graag een berichtje als je interesse hebt, dan stuur ik deze toe

Groet,
Robert