Home News Forum Kijk/Luister Sample Sets Vergelijk Benodigdheden Foto's Links Downloads Over ons

 

Improviseren

Toon actieve onderwerpen


Berichten: 50

Geregistreerd: 19 feb 2018 21:35

Woonplaats: Barneveld

Bericht 04 mei 2020 08:52

Improviseren

Gezien op orgelnieuws:http://www.orgelnieuws.nl/martinikerk-bolsward-en-orgelnieuws-presenteren-online-improvisatiecursus-voor-organisten/

Een online improvisatie cursus.

Wellicht leuk om te gaan volgen naast alle concerten die we nu kunnen volgen op youtube

Zelf probeer ik al jaren te improviseren, soms lukt het soms niet maar het is heel leuk om te doen.
Tijdens de orgellessen die ik volg is er ook aandacht voor, echt een must om een goede docent te hebben als je gaat improviseren.
Belangrijk bij improvisatie is ook het kunnen harmoniseren.

Boeken die beschikbaar zijn ( er zijn er wellicht meer)

The lost chord van Stephen Taylor, gratis te downloaden. http://www.stephentaylor.nl/NL/volumes.htm

In goede harmonie van Bert Matter en Peter Molenaar

Harmoniseren van Sietze de Vries

Dat kan ik ook van Hans van Haeften

Berichten: 251

Geregistreerd: 14 feb 2011 18:02

Bericht 04 mei 2020 19:39

Re: Improviseren

Mooi initiatief en goede aanleiding om het toch weer eens te proberen....... Ik zit altijd mega vast aan mijn bladmuziek en dat is toch wel eens frustrerend tijdens het begeleiden van diensten. Maar ja zoals Jos in de introductie aangeeft ben ik ook zo iemand die altijd zegt “kan ik niet, geen aanleg voor........”

Kijken wat het wordt.

Gr Gertjan
Avatar gebruiker

Berichten: 298

Geregistreerd: 13 nov 2013 21:59

Woonplaats: Hendrik Ido Ambacht

Bericht 04 mei 2020 21:06

Re: Improviseren

Alex schreef:Gezien op orgelnieuws:http://www.orgelnieuws.nl/martinikerk-bolsward-en-orgelnieuws-presenteren-online-improvisatiecursus-voor-organisten/

Tijdens de orgellessen die ik volg is er ook aandacht voor, echt een must om een goede docent te hebben als je gaat improviseren. Belangrijk bij improvisatie is ook het kunnen harmoniseren.



Helemaal mee eens! Eerst goed leren harmoniseren, eindeloos oefenen met sequensen (I-IV-V-I enz),
minstens tot 3 a 4 voortekens. En dan komt er vanzelf dat vrije gevoel om te kunnen improviseren.
Ik heb daar absoluut een kundige en gedisciplineerde docent bij nodig, die elke verboden kwint parallel
feilloos opspoort ;) .

Berichten: 1195

Geregistreerd: 04 jan 2013 15:20

Bericht 04 mei 2020 22:06

Re: Improviseren

Kwintparallellen vermijden... ik hoor wel vaker dat mensen dit leren door te oefenen met sequensen. Sequensen zijn belangrijk, maar ik miste altijd een stukje van de puzzel.

Ik heb zelf enorm veel baat gehad bij een kennismaking met de "8-5-3"-methode. Schijnbaar wordt die methode ook omschreven in het boek "In goede harmonie" dat hierboven is genoemd, maar ik heb dat nooit in handen gehad.

In het kort komt het er op neer dat je begint te harmoniseren met bijvoorbeeld een psalm, en dat je dan in het begin alleen akkoorden in enge ligging gebruikt, en geen omkeringsakkoorden. Dan heb je per akkoord drie mogelijkheden: octaafligging (8), kwintligging (5) en tertsligging (3). De bedoeling is dat je nooit twee keer dezelfde ligging achter elkaar speelt.

Eerst even een klein stapje terug. Hoe maak je akkoorden? Door vanaf een grondtoon steeds een terts erbovenop te stapelen. Met de witte toetsen is dat steeds 1 toets overslaan. Voor een drieklank op C kun je dus een C, een E en een G gebruiken (voor een vierklank komt de B erbij, wat een nogal dissonant septiemakkoord oplevert). Je kunt allerlei combinaties gebruiken van een C, een E en een G, maar we beperken ons in eerste instantie tot enge liggingen, waarbij we de sopraan, alt en bas zo dicht mogelijk bij elkaar laten blijven.

Neem dus bijvoorbeeld dit akkoord op C. Gebruik telkens een C in de bas (dus de grondligging, geen omkeringsakkoord), en varieer de tenor, alt en bas. C-E-G is kwintligging (5), E-G-C is octaafligging (8), G-C-E is tertsligging (3).

Vergelijk in deze drie varianten de sopraan en de bas:
(5): de G ligt een kwint (plus een octaaf) boven de C, vandaar kwintligging. Een kwint komt overeen met 5 tonen.
(8): de C van de sopraan een octaaf (of twee octaven) boven de C van de bas, vandaar een octaafligging. Octaaf: 8 tonen
(3): de E ligt een terts (plus een of twee octaven) boven de C, vandaar tertsligging. Terts: 3 tonen.

Vervolgens (binnen de toonladder op C, dus alleen de witte toetsen) het akkoord op D, met telkens een D in de bas. D-F-A is (5), F-A-D is (8), A-D-F is (3).

Het akkoord op E, telkens een E in de bas... G-B-E, E-G-B, en B-E-G zijn respectievelijk (8), (5) en (3).

Enzovoorts voor de andere akkoorden binnen de toonladder van C. En als je de toonladder in C hebt gehad kun je verder met alle andere majeur- en mineurtoonladders.

De hele truc is nu dat als je van het ene naar het andere akkoord gaat, je nooit twee keer dezelfde ligging gebruikt. Ga je van 8 naar 5, of van 5 naar 3, of van 3 naar 8, of omgekeerd, dan zit je binnen deze strenge regels altijd goed (zelfs wanneer je akkoorden uit twee verschillende toonladders gebruikt!)

Dus in een melodie waarin een G gevolgd wordt door een A, niet harmoniseren met C-E-G (5) en dan D-F-A (5), want dat is twee keer een 5 achter elkaar, en inderdaad, je hebt een kwintparallel te pakken tussen C-G en D-A.

Hoe dan wel? Bijvoorbeeld C-E-G (5) en dan C-F-A (3). Andere mogelijkheid: B-E-G (3) en dan D-F-A (5) Die laatste mogelijkheid levert een sequens op waarbij je van III naar II gaat, niet heel gebruikelijk, maar wel prima mogelijk dus. Door alleen maar sequensen te leren kom je niet zo gauw op dit soort mogelijkheden.

Vervolgens kun je vanuit deze veilige basis jezelf allerlei vrijheden gaan veroorloven en langzamerhand steeds meer wijde liggingen, omkeringsakkoorden, septiem- en none-akkoorden, voorhoudingsakkoorden, toevallige verhogingen, modulaties, etcetera gaan gebruiken. Volop ruimte voor creativiteit en ontdekkingen hier! Waarbij je natuurlijk steeds in de gaten houdt of een nieuw bedenksel niet een kwintparallel oplevert. Zo breidt je vanuit een vaste, betrouwbare basis je mogelijkheden steeds verder uit.

En uiteindelijk geldt ook nog, als je eenmaal goed weet wat je doet (dus geen tip voor de luie organist): als een kwintparallel goed klinkt, dan mag ie.
Laatst bijgewerkt door josq op 05 mei 2020 00:12, in totaal 1 keer bewerkt.
Avatar gebruiker

Berichten: 298

Geregistreerd: 13 nov 2013 21:59

Woonplaats: Hendrik Ido Ambacht

Bericht 04 mei 2020 22:49

Re: Improviseren

josq schreef:
.... als een kwintparallel goed klinkt, dan mag ie.


Mee eens hoor! Maar het hangt wel af van de stijl waarin je harmoniseert.
Meer romantisch of modern kan meer hebben.

Goeie uiteenzetting hoe je akkoorden (drieklanken) opbouwt! Het is uiteindelijk de grammatica van de muziektaal.
Net zoals bij een normale taal: zonder woordenschat en grammatica kan je geen verhaal vertellen!

Berichten: 50

Geregistreerd: 19 feb 2018 21:35

Woonplaats: Barneveld

Bericht 05 mei 2020 07:45

Re: Improviseren

[list=]Josq schreef:
Ik heb zelf enorm veel baat gehad bij een kennismaking met de "8-5-3"-methode. Schijnbaar wordt die methode ook omschreven in het boek "In goede harmonie" dat hierboven is genoemd, maar ik heb dat nooit in handen gehad.
[/list]

Inderdaad "8-5-3" methode wordt beschreven in het boek "In goede harmonie".
Voor mij werkt juist het hebben van verschillende boeken naast elkaar en een goede docent goed.
Als je dan eenmaal begint met harmoniseren en je ook op de zondag in erediensten mag spelen durf het dan ook aan om te gaan begeleiden door te spelen vanaf enkel de melodie lijn. Vergt wel de nodige voorbereiding de dagen voor de dienst. Je wordt dan ook automatisch steeds vrijer in het begeleiden. Zelf ben ik nu zover dat ik zelden nog een koraalboek nodig heb. Het wordt dan ook makkelijker om met delen van de melodie te gaan spelen, improviseren.
Gewoon lekker eenvoudig houden en plezier beleven aan het spelen.

Heel lezenswaardig vind ik ook de artikelen die Sietze de Vries geschreven heeft rondom improviseren. https://www.sietzedevries.nl/category/improviseren/

Keer terug naar Algemene discussie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 15 gasten




Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group.
Designed by ST Software for PTF. phpBB.nl Vertaling

 

Copyright (c) 2008 PCorgan.com. All rights reserved. Mail: info@PCorgan.com