Ik heb zelf eerst de gratis/proef-versie van Hauptwerk (HW) gebruikt en daar loop je al snel tegen beperkingen aan en een harde piep die steeds klinkt of men moet alleen de gratis versie gebruiken of met passende samplesets die onder de limiet blijven. Dat levert in de praktijk nogal wat frustratie op. Ik vond het daardoor niet echt bruikbaar (behalve dan om kortstondig uit te proberen).
GrandOrgue (GO) heeft die beperkingen helemaal niet en er komen ook steeds betere samplesets voor (met name door Piotr Grabowski; ook inmiddels 1 samplesets die meer vergt dan 16 Gb; kan mijn PC helaas niet aan).
GO zou niet gezien moeten worden als een concurrent van HW, maar juist als een welkome aanvulling.
Waarom? Omdat het laagdrempelig is en zeer flexibel. Het is op ieder platvorm/besturingssysteem te installeren, ook op Linux, wat voor mij een groot voordeel is. HW is uitgebreider en werkt net even anders, maar met GO kun je prima uit de voeten. Ik heb er totaal geen problemen mee gehad en het werkt uitstekend en klinkt net zo goed. Ik zie geen fundamenteel verschil. Het scheelt wel de aanschaf van HW, afhankelijk van de editie 249 of 599 euro en vervolgens de aanschaf van samplesets. Dat kan aardig oplopen. Bij GO heb je die initiële uitgaven helemaal niet. Dat maakt het veel laagdrempeliger en dus veel gemakkelijker om mee te beginnen.
Voor mensen met weinig budget of die met weinig investering willen beginnen is GO dus een uitstekend alternatief; zelfs een uitkomst. Men zou er daarom juist blij mee moeten zijn, want hoe meer mensen beginnen met orgelspelen via VPO, bijvoorbeeld kinderen of jongeren (laag budget), hoe beter het uiteindelijk ook voor HW of de orgelbranche is. De meeste mensen zullen uiteindelijk toch wel overstappen naar HW, vermoed ik. Velen beginnen eerst simpel en bouwen het door de loop van de jaren steeds verder uit, zowel hardwarematig als softwarematig. Hoe goedkoper dit kan, hoe beter het is. De orgelbedrijven, die dit verkopen, zullen er dus uiteindelijk waarschijnlijk alleen maar baat bij hebben. Ook GO gebruikers gaan op een gegeven moment namelijk nadenken over upgrades, bijvoorbeeld hun console of speeltafel.
En, al zou men niet over willen op HW en al zou GO een 'concurrent' worden, dan lijkt me dat nog geen probleem, want HW heeft simpelweg meer financiële middelen om GO voor te blijven. En al worden ze gelijkwaardig? Wat dan nog? Dan wordt Hauptwerk toch ook volledig gratis, zonder beperkingen? Net als GO. Een beetje concurrentie/competitie is helemaal niet verkeerd. Het lijkt mij zelfs verstandiger dat ook makers van samplesets, deze zowel voor HW als GO aanbieden of aan gaan bieden, uiteraard als even dure betaalde versie (maar misschien kunnen daardoor juist de prijzen uiteindelijk wel drastisch naar beneden als er meer gebruikers komen). Het zou hen toch niets uit moeten maken welke software deze sampleset afspeelt, als de sampleset maar gekocht en gebruikt wordt. Het lijkt mij dat sampleset- aanbieders zichzelf commercieel onnodig te kort doen als zij zich alleen tot HW beperken. Lijkt mij niet handig.
Kortom: Ik zou zeggen, hoe meer VPO gebruikers er komen, hoe beter het is, en daarbij maakt te gebruikte software (GO/HW) helemaal niets uit. Geef GO daarom een kans en probeer het niet te bestrijden of te ontmoedigen, maar juist te stimuleren.
Als mensen low budget willen beginnen met VPO spelen, dan zou ik adviseren:
- Installeer GO, op Linux (Bijvoorbeeld: Ubuntu Studio) of op Mac of onder Windows. Het is gratis en kent geen enkele beperking.
- Koop tweedehands een (lege) orgelkast, liefst met pedaal (minimaal 30 pedaaltoetsen) en orgelbank (alles in één). Of een groot breed stevig bureau kan ook (maar dan moet men er nog wel een orgelbank en pedaal bij kopen).
- Koop twee of drie midi keyboards. Maakt niet uit welke; waar je lekker op speelt. Hoeft niet nieuw; kan via marktplaats. Ieder oud keyboard heeft wel een midi aansluiting. Maak een soort trappetje, waar je de keyboards stevig op elkaar kunt zetten en ze niet verschuiven tijdens het spelen. Als het USB midi keyboards zijn dan, of rechtstreeks op de PC aansluiten, of via een 'powered' USB hub (eerste werkt vaak beter). Als de keyboards een midi aansluiting hebben, koop dan een midi interface (heb je dan nodig). Degene die goed werkt via Linux is de M4UXT van ESI; perfect ding (een andere heb ik teruggestuurd, omdat die niet werkte).
- koop, bij voorkeur een externe firewire (of thunderbolt; maar dat is duur!) geluidskaart/device. USB kan ook, maar dat is trager. De lagere latency waarden leveren in de praktijk trouwens geen enkel probleem op, want ik heb zelf ook de Scarlett focusrite 2i2 en die werkt gewoon goed (ook onder Linux; nadeel; je kunt maar 2 speakers aansluiten; 2 uitgangen). Als je voor firewire kiest dan heb je wel een PCI kaart in je PC nodig met de Texas Instruments chipset (zie
http://www.gertim.com/2018/09/25/23/vir ... ole-build/). Denk er ook eventueel om dat de geluidskaart compatible is met Linux:
https://wiki.linuxaudio.org/wiki/hardware_support. In ieder geval werkt de M-audio profire 610, want die heb ik zelf (deze heeft 8 uitgangen!; 4 speaker sest/8 speakers mogelijk; ik heb 4 speakers aangesloten en denk er over om nog twee speakers en een subwoofer toe te voegen).
- dan heb je een uiteraard een midi-pedaal nodig. Het is goed te doen om dit zelf te midificeren (zie mijn weblog (
http://www.gertim.com/2018/09/25/23/vir ... ole-build/); en ik ben absoluut geen klusser). Alleen al dit midificeren kost wel zo'n 250 euro (afhankelijk van je vaardigheden; als je zelf kunt solderen en programmeren dan kan het uiteraard vele malen goedkoper; je kunt kiezen tussen Reed of Hall switches/schakelaren; de laatste zijn iets duurder, niet mechanisch (reed switches trekken via de magneet metaal tegen metaal aan en maken daardoor contact) en daarmee iets degelijker/betrouwbaarder en schakelen in op nabijheid van een gericht magnetisch veld).
- vervolgens heb je minimaal een goede koptelefoon nodig (wel zo handig i.v.m. buren of gezin). Ik adviseer (ik heb meerdere geprobeerd) slechts één koptelefoon, want dat is gewoon een absolute topper: Beyerdynamics DT 770 pro, 250 Ohm. Je hebt er wel een koptelefoonversterker bij nodig. Ik gebruik de Behringer AH400 (zeer goedkoop en werkt perfect; je hebt een extra stereo kabel nodig van de koptelefoonuitgang naar de ingang op de AH400).
- als je wilt dan kun je actieve speakers kopen. Ik geef zelf de voorkeur aan 'near field' studio-monitoren, met grote jack en/of XLR aansluitingen. Daar ben je toch minimaal 200-300 euro per set of per stuk aan kwijt, afhankelijk van wat je wilt. Je kunt ze ook tweede hands kopen, maar dan loop je wel het risico dat er een kraak of een piep in zit (altijd terplekke beluisteren/testen). De M-audio BX5 zijn, vind ik, verbazingwekkend goed voor de (lage) prijs.
- onderschat kabels niet. Die zijn al snel zo'n 30 euro per stuk voor goede, gebalanceerde en afgeschermde kabels. Ik gebruik alleen dat soort kabels om problemen te voorkomen.
- dan heb je een PC nodig, met minimaal 16Gb, maar bij voorkeur 32GB of liever nog, 64 GB (of zelfs 128 Gb; maar dat is heel duur en nog niet zo gangbaar). Bezuinig ook niet op de processorcapaciteit (minimaal 4 cores). Dan kun je even vooruit en kan je PC ook de grotere samplesets aan. Zelf bouwen is altijd goedkoper, en kan je veel geld besparen en het is vrij goed te doen (
https://pcpartpicker.com/).
Benodigde hardware: PC (+ monitor) + externe geluidskaart + (PCI firewire kaart (Texas Instruments chipset!)) + goede koptelefoon + (min. 2 actieve speakers; met ingebouwde versterkers) + 2 (a 3) midi keyboards + stevige brede tafel (bij voorkeur in hoogte verstelbaar; pedaal moet er uiteraard onder passen) + gemidificeerd-pedaal (minimaal 30 pedaaltoetsen) + (USB hub) + (MIDI inferface) + orgelbank (bij voorkeur in hoogte verstelbaar).
Benodigde software: Besturingssysteem (maakt niet uit) + GrandOrgue + sampleset (ODF formaat). Mijn favoriete sampleset tot nu toe is Giubiasco van Piotr Grabowski, maar hij heeft er nog een aantal goede op staan. Zijn samplesets zijn van zeer hoge kwaliteit (hij is een universitair geschoold geluidsengineer) en zijn samplesets werken altijd feilloos.
https://www.piotrgrabowski.pl/instruments.html. Binnenkort gaat hij bovendien betaalde samplesets aanbieden, zo vertelde hij mij, dus ik verwacht dat zijn samplesets alleen maar nog interessanter worden (uiteraard zijn donaties, via zijn site, ook nu al van harte welkom).
Alle 'toeters en bellen' die je regelmatig ziet, zoals extra (nep-)pijpen etc, zijn eigenlijk functioneel totaal overbodig. Ze voegen helemaal niets toe, hebben geen enkele werking, behalve dan dat het mooi lijkt. Ze zijn echter geluidstechnisch eerder een belemmering, omdat het altijd de geluidsgolven enigszins blokkeert. Losse speakers (met niets ervoor dan alleen lucht), op oorhoogte en zo afgesteld dat de speler er zelf het meest plezier van heeft, werkt het aller beste. Als men zo nodig de looks van een pijporgel wil nabootsen, dan kan men daar voor kiezen, maar ik zou persoonlijk liever het geld in betere hardware steken, zoals een PC met een betere processor en meer intern geheugen (64 of 128 Gb), betere speakers en een goede, gespecialiseerd subwoofer.
(P.S. Mijn M-audio profire 610 geluidskaart heeft één midi in en één midi uit aansluiting. Hier heb ik het pedaal op aangesloten. Afhankelijk van de midi keyboards, USB of MIDI aansluiting, heeft men een extra midi interface nodig. Als men alleen USB keyboards heeft, dan heeft men geen extra midi interface nodig; dat scheelt weer).
28 jul 2016 18:41 
.
